Spilioti

2003

Home
Apospamata kai sxolia apo to podcast TA YP' OPSIN
Transcript of interview with political analyst Guzeldere on the Turkish elections of March 30 2014
Recent INTERVIEWS in Greek and English- Audio
COMMENTARY
INTERVIEWS List in Greek
INTERVIEWS List in English
Radio 2004 - 2014 CHICAGO
Radio ChicagoGreekHours
STIS DEKA?...STIS DEKA! Best of 2000
STIS DEKA?...STIS DEKA! Best of 2001
Apo TPITH se TPITH in 2009-2014
XRONOLOGIO
TA YPOPSIN aka CONSIDER THESE this week INTERNET RADIO PROGRAM
Transcript of recent interview with Prof. Jacob Kirkegaard
Transcript of recent interview with Ekrem Eddy Guzeldere
Se Kouventa na Vriskomaste: Articles published in OMOGENEIA in 2000
2001
2002
2003
2004
Selected interviews
Articles on Architecture, Art and Stage Design
STIS DEKA? STIS DEKA ! Selected Broadcasts
About Me
Older Broadcast Contents at-a-glance
Favorite Links USA
Recent Interviews
Favorite Links GREECE
http://www.spilioti.com/blog/
RADIO: STIS DEKA?...STIS DEKA! Best of 1999
Contact Me

'Αρθρα από την εφημερίδα ΟΜΟΓΕΝΕΙΑ, Σικάγο, 2003

Ιανουάριος 2003

ΣΕ ΚΟΥΒΕΝΤΑ ΝΑ ΒΡΙΣΚΟΜΑΣΤΕ

 

ΠΡΟΕΔΡΙΕΣ ΚΑΙ ΠΡΟΕΔΡΙΕΣ

 

Με την‘Ελενα Σπηλιώτη

Φίλοι μου γειά σας και Καλή Χρονιά

 

Μα θα είναι καλή; αναρωτιώμαστε όλοι, φέτος ειδικά παρά τα προηγούμενα χρόνια καθώς επικρέμαται και η απορία: «Θα πάμε για πόλεμο ή δεν θα πάμε: Και αν πάμε, πότε θα πάμε;»

«Θα πάμε όταν πρέπει και με όσους πρέπει και η χρονιά θα είναι καλή,» υποστηρίζει ο Πρόεδρος και εξαγγέλει μέτρα οικονομικά που σηκώνουν θύελλες ενθουσιασμού και διαμαρτυρίας, ενώ  ψάχνουμε ακόμα για όπλα στο Ιράκ και για τον αρχηγό της Αλ Κάϊντα και η Β. Κορέα μας τραβά από το μανίκι.

 

Ο Τζώρτζ Μπούς πρέπει να καταφέρει να ισορροπήσει τέσσερα σοβαρά θέματα φέτος και του χρόνου: 1)Ιράκ (όχι μόνο ο πόλεμος αλλά και το τί έρχεται μετά- αποδεικνύεται ότι το Αφγανιστάν δεν τέλειωσε, παρά εξακολουθεί να απορροφά δυνάμεις, όπως έγινε παλιότερα με τους Ρώσους ).2) Β.Κορέα (που ξέρει ότι οι ΗΠΑ δεν θέλουν να ανοίξουν δεύτερο μέτωπο) και αυτό που το Σταίητ Ντηπαρτμεντ αποκαλεί ΟΥΚ – Ο Υπόλοιπος Κόσμο. 3) Οικονομία και  4) Εσωτερική Ασφάλεια.

 

«Μπορείς να πής ότι πηγαίνουμε σε πόλεμο με τον Σαντάμ γιατί έχει όπλα μαζικής καταστροφής. Μπορείς να πής ότι πηγαίνουμε σε πόλεμο με τον Σαντάμ για να τον εμποδίσουμε να αναπτύξει όπλα μαζικής καταστροφής. Δεν μπορείς να πής όμως και τα δύο συγχρόνως,» γράφει ο Φρεντ Καπλαν στο SLATE 1/7/03. Και η Κάρολ Μπράϊτμαν στο BOSTON GLOBE υποστηρίζει ότι δεν επιτιθέμεθα στην Β.Κορέα που έχει ξεκλειδώσει τις εγκαταστάσεις επεξεργασίας πλουτώνιου λογω του Ιράκ που δεν φαίνεται να έχει πλουτώνιο αλλά έχει…πετρέλαιο.Και όποιος έχει πρόσβαση στο δεύτερο σημαντικώτερο πετρελαιοπαραγωγό χώρο, κυριαρχεί στην αγορά, χαμηλώνει στις τιμές ενέργειας και αναβιώνει την αμερικανικη οικονομία.

 

Η Β.Κορέα δεν ζητά  χρήματα ή άλλου είδους ανταμοιβή για να σταματήσει το μυστικό της πρόγραμμα, γράφει , στηριζόμενο σε μαρτυρίες, το περιοδικό ΤΙΜΕ (1/13/03).Ζητά αναγνώριση της κυριαρχίας του εδάφους της και αξιόπιστες διαβεβαιώσεις μή-επίθεσης. Ο διάλογος δείχνει να επιβάλλεται, αφού η πολιτική πρόταση του «ανά περίπτωση περιορισμού» με αμερικανικά πλοία να μπλοκάρουν τις βορειοκορεατικές εξαγωγές βλημάτων, στερώντας έτσι το καθεστώς από την μόνη πηγή εισοδήματός του, εμπλέκει αυτόματα την Κίνα που δέχεται χιλιαδες πρόσφυγες και βέβαια, την Ν.Κορέα που έχει τις μισές της οικογένειες στη…Βόρειο. Και βέβαια, στην περίπτωση επίθεσης στις πυρηνικές εγκαταστάσεις της Πιονγιάνγκ, το ενδεχόμενο τεράστιας καταστροφής σαν αντίποινα είναι ανοιχτό.

 

Πίσω, εντός των συνόρων, ο πρόεδρος προτείνει σχέδιο $647 δις που θα βοηθήσει τις οικογένειες να αποταμιεύσουν και μικρές επιχειρήσεις να κρατήσουν τα περισσότερα απότα κέρδη τους ώστε να επενδύσουν ξανά, να επεκταθούν και να δημιουργήσουν θέσεις εργασίας. Μεταξύ άλλων προτείνει και στοπ στην διπλή φορολόγηση των μερισμάτων για τα άτομα. (Stephen Friedman, Washington Post 1/12/03)

 

Οι αντιρρήσεις που διατυπώνονται αφορούν τις τεράστιες ανάγκες των πολιτειών που θα απορροφήσουν αμέσως τα έσοδα που θα προκύψουν, τον χρόνο απόδοσης των φοροαπαλλαγών και τις κοινωνικές ομάδες που θα ωφελήσουν περισσότερο. 

 

Στα $674 δίς του προέδρου, οι Δημοκρατικοί αντιπαραθέτουν δεκαετές πλάνο $131 για μια ικανοποιητική οικονομική τόνωση που κοστίζει λιγώτερο. Αλλά το πλάνο είναι προσωρινό, έχει αποτελέσματα φέτος, χωρίς να βαραίνει τις επόμενες γενιές με τρισεκατομμύρια σε κυβερνητικά ελείμματα , όπως κατηγορείται ότι θα κάνει το σχέδιο Μπούς - $900 δις μετά από δέκα χρόνια.(LATIMES, BOSTON GLOBE 1/8/03, WASHINGTONPOST, 1/6,12/03, SLATE 1/6/03, ΤΙΜΕ  1/20/03)

 

Ο Ρόμπερτ Ρέϊτσ, καθηγητής κοινωνικής και οικονομικής πολιτικής στο Πανεπιστήμιο Μπράντεϊς και υπουργός Εργασίας επί Κλίντον, ρωτά στο LATIMES (1/7/03): «(Με δεδομένη την μειωμένη αγοραστική δύναμη που φάνηκε στις γιορτές καιτην γενική ανασφάλεια για δοθλιές και συντάξεις ) από που θα έρθει η ζήτηση για την υπερπαραγωγή αγαθών και υπηρεσιών της χώρας; Οι ξένοι δεν μπορούν να αγοράσουν ό,τι έμεινε, με μια Ιαπωνία και μια Γερμανία να κυλούν στην ύφεση.»

 

Οι φιλελεύθεροι δεν διαφωνούν ότι μισοί από εκείνους που θα ωφεληθούν από την φοροαπαλλαγή των μερισμάτων είναι ηλικιωμένοι. Οι σύλλογοι  «Κέντρο για τον Προϋπολογισμό και τις Προτεραιότητες στην Πολιτική» και «Πολίτες για την φορολογική Δικαιοσύνη» υπολογίζουν ότι 40% της ωφέλειας πηγαίνει στο 2.5% των ηλικιωμένων  με εισόδημα ετήσιο άνω των $200,000 και το ¾ στο 19% με εισόδημα άνω των $75000.

(SLATE 1/7/03)

 

Σε 21 μήνες όμως από τώρα, αν το χρηματιστήριο πηγαίνει καλύτερα και η ανεργία έχει μειωθεί, όταν δηλαδή, τα οφέλη θα αρχίζουν να φαίνονται, οι Ρεπουμπλικανοί πιστεύουν ότι ο κοινωνικές ομάδες ψηφοφόρων -κλειδιά ( όπως παντρεμμένα ζευγάρια και ηλικιωμένοι)  θα προσέχουν το όφελος και όχι το κοινωνικό χάσμα. Και άν η οικονομία συνέλθει, τα δημοσιονομικά ελέιμματα του 2013 δεν θα επηρεάσουν τις εκλογές του 2004. (ΤΙΜΕ 1/13/03)

 

Στα θέματα της εσωτερικής ασφάλειας, ο γερουσιαστής Μπόμπ Γκραίαμ, πρόεδρος της επιτροπής της γερουσίας γα το Ιντέλλιτζενς τα δύο τελευταία χρόνια κάτι θα έχει υπ’όψη του όταν κατηγορεί το FBI για αδεξιότητα στα θέματα ασφαλείας και υποστηρίζει ότι οι προτεραιότητες αυτής της προεδρίας πρέπει να είναι  η προστασία από σκιώδη τρομοκρατικά δίκτυα διεθνούς τρομοκρατίας, όχι από τον Σαντάμ. Και τα αποτελέσματα της επιτροπής έρευνας για το 9/11 αργούν ως το καλοκαίρι του 2004 (LATIMES 1/7/03)

 

Ο πρόεδρος ετοιμάζεται από τώρα αν και θα δηλώσει επίσημα ην υποψηφιότητά του το φθινόπωρο. Το περιοδικό US News (1/13/03) αποκαλύπτει ότι αρχηγός της εκστρατείας του θα είναι ο τωρινός υπουργός Εμπορίου Ντόν Έβανς (που μέχρι τότε θα έχει παραιτηθεί) αλλά το γενικό πρόσταγμα θα έχει ο Καρλ Ροβ.

 

Ας πάμε όμως τώρα σε μιά άλλη προεδρία, εκείνη που φέρνει την Ελλάδα στο κέντρο της παγκόσμιας προσοχής και πάλι.

 

Είκοσι χρόνια αργότερα από την πρώτη φορά, η Ελλάδα αναλαμβάνει την προεδρία της Ευρωπαϊκής ‘Ενωσης σε καιρούς δύσκολους και κυρίως, μετά από την θεωρηθείσα πολύ επιτυχημένη προεδρία της Δανίας. …Η οποία, ολοκλήρωσε την διαδικασία για την αποδοχή των νέων μελών, μια διαδικασία που είχε αρχίσει και είχε μελετηθεί επί περίπου μια δεκαετία και απέφυγε ένα από τα μεγαλύτερα αγκάθια που καλείται τώρα να αντιμετωπίσει η Ελλάδα: τον χειρισμό της περίπτωσης όπου μια  Ευρώπη χωρίς αρραγές μέτωπο στις αντιπολεμικές της θέσεις,  θα χρειαστεί να πάρει -πρακτικά και όχι θεωρητικά- θέση αν οι ΗΠΑ τελικά επιτεθούν στο Ιράκ.

 

Αλλά δεν ειναι αυτό το μόνο θέμα. Η Ελληνική προεδρία ξεκινά επίσης σε μιά εποχή όπου το κοινό νόμισμα δεν έχει αποδειχθεί πανάκεια για τα προβλήματα της ηπείρου στο σύνολό της.

 

 Με το τίτλο «Γογγυσμοί της Ευρωζώνης», το περιοδικό US News (1/13/03) θυμίζει ότι τον περασμένο χρόνο η ευρωπαϊκή οικονομία αυξήθηκε μόνο κατά 0,6% και ότι η Γερμανία, η αλλοτινή Ευρωπαϊκή οικονομική λοκομοτίβα, είναι η μόνη ευρωπαϊκή χώρα όπου  η κατανάλωση έχει μειωθεί. Πρόβλεψη της Μόργκαν Στάνλεϋ για την οικονομική ανάπτυξη της Ένωσης το 2003 είναι στο 1%, έναντι πρόβλεψης της ίδιας εταιρίας  στο 3% για τις ΗΠΑ. Οι λόγοι που οι ενθουσιώδεις προβλέψεις της Συνόδου της Λισσαβώνας του 2000 ότι το κοινό νόμισμα θα καθιστούσε την Ένωση την πιό ανατγωνιστική οικονομία στο τέλος της δεκαετίας είναι λίγοι και βασικοί: παγκόσμια βραδυπορεία, αβεβαιότητα από την απειλή πολέμου ΗΠΑ –Ιράκ ή Β. Κορέα και, σε ένα ποσοστό, οι ίδιες οι πολιτικές της Ένωσης. Πολιτικές που δείχνουν ότι η κατάσταση των κρατών δεν μπορεί να αντιμετωπιστεί σαν ομοιόμορφη.

 

 Και ακριβώς εκεί, από το US News, παρατήρηση για την Ελλάδα: μαζί με την Ισπανία και το Βέλγιο, στην Ελλάδα η καταναλωτική ζήτηση έχει αυξηθεί κατά πολύ τον τελευταίο χρόνο – και με την τόνωση βέβαια της προοπτικής των Ολυμπιακών Αγώνων. «Κύκλος παράξενος όπου οι Ευρωπαϊκές οικονομίες που παλιότερα θεωρούντο οι ισχυρότερες τώρ είναι οι πιό αδύναμες,» δηλώνει στο περιοδικό ο Τζών Γουίλιαμσον του Ινστιτούτου για την Διεθνή Οικονομία 

 

Και όμως. Ίσως όχι ακόμα, αλλά το Ευρώ δείχνει να ανησυχεί έναν άλλο οικονομικό ημίθεο: το δολλάριο. Στις 1/11/03, ο Τζέφφρυ Γκάρτεν σύμβουλος οικονομίας και εξωτερικών υποθέσεων στις κυβερνήσεις Νίξον, Φόρντ, Κάρτερ και Κλίντον και πρύτανης στην σχολή Μανατζμεντ του Γιαίηλ , γράφει στην εφημερίδα ΝΥΤΙΜΕS:

 

(Μεταξύ των άλλων που θα πρέπει να προσέξει ο πρόεδρος Μπούς για να αναπτύξει μια παγκόσμια οικονομική πολιτική που θα συμπληρώσει την στρατιωτική υπεροχή των ΗΠΑ προς  όφελος της ειρήνης,) «μιά ενδεχόμενη, πιθανή οικονομική κρίση που θα εμπλέξει το δολλάριο που ήταν κάτω από το ευρώ κατά 15% το 2002. Αν το εμπορικό μας έλειμμα συνεχίσει να μεγαλώνει και οι ξένοι ανησυχήσουν , μπορεί να εγκαταλείψουν το δολλάριο για χάρη του Ευρώ.Θα βοηθούσε αν η Ουάσιγκτων μπορούσε να πείσει την Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα να χαμηλώσει τα επιτόκιά της (κάτι που θα έπρεπε να κάνει έτσι και αλλιώς για να τονώσει την οικονομική ανάπτυξη στην περιοχή) και να κάνει το ευρώ λιγώτερο ελκυστικό σαν εναλλακτική λύση ως προς το δολλάριο. Πέρα από αυτό, η Ουάσιγκτων, οι Βρυξέλλες και το Τόκιο θα έπρεπε να είναι έτοιμα να συντονίσουν αγορές δολλαρίου αν πάει σε ελεύθερη πτώση.» 

 

Και ακόμα: «Η τιμή του πετρελαίου ανεβαίνει σαν αντίδραση στις αναταραχές της βενεζουέλας και του Ιράκ και θα μπορούσε να στείλει την παγκόσμια οιονομία σε βαθειά ύφεση. Οι ΗΠΑ θα έπρεπε να συνεργαστούν με την Ευρωπαϊκή Ένωση και την Ιαπωνία για την διάθεση ποσοτήτων πετρελαίου σε περίπτωση ανάγκης, αν οι τιμές ξεφύγουν από τον έλεγχο.»

 

Και μπορεί ο Ignacio Ramonet, ανταποκριτής του Monde Diplomatique στην Αθήνα, να θεωρείται η Ένωση διπλωματικός νάνος ως προς τις ΗΠΑ, όπως δηλώνει στην εφημερίδα Κυριακάτικη Ελευθεροτυπία (1/5/03), η οικονομία όμως που είναι πέρα και πάνω από τις διεθνείς σχέσεις, φαίνεται να φυλά ακόμα εκπλήξεις.

 

‘Ενα από τα άλλα θέματα είναι εκείνο του Ευρωπαϊκού Συντάγματος για το οποίο, ο Βρεττανός ΥΠΕΞ Τζάκ Στρο είχε δηλώσει στο περιοδικό  ECONOMIST(10/10/02): «Η πολυπλοκότητα του ευρωπαίκού συνταγματικού δικαίου δεν ειναι θέμα σχεδιασμού αλλά ενδεικτικό των ελλείψεων του τρόπου που η Ένωση εργάζεται…Χρειάζετα μια απλή γλώσσα που να καθορίζει από τις πρώτες γραμμές τί είναι η Ένωση: μια ένωση ανεξάρτητων, κυρίαρχων  κρατών που αποφάσισαν να παραχωρήσουν μικρό τμήμα αυτής της κυριαρχίας τους προκειμένου να εξασφαλιστεί η ειρήνη και η ευημερία στην ευρώπη και στον ευρύτερο παγκόσμιο χώρο.Θα πρέπει να επιβεβαιώνει ότι η Ένωση ασκεί μόνο τις  αρμοδιότητες που της ανατίθενται ελεύθερα και ξεκάθαρα από τα κράτη-μέλη της που είναι και η πηγή της δημοκρατικής της νομιμότητας…Το Σύνταγμα πρέπει να τηρεί τα δικαιώματα των πολιτών και τις αξίες με τις οποίες ζούν…Και ακόμα, πρέπει να καθορίσει τους ρόλους των θεσμικών της οργάνων. Και εδώ,» γράφει ο Τζακ Στρο « η πραγματικότητα είναι ότι σε μια ένωση με 25 ή περισσότερα μέλη, τα τρία κύρια όργανα – το συμβούλιο, η επιτροπή και το κοινοβούλιο-πρέπει να ενισχυθούν…»

 

Ας ευχηθούμε σε όλους εκείνους που θα εργάζονται πυρετωδώς στην Ελληνική Προεδρία για τους επόμενους εξι μήνες  Καλή Δύναμη και ας θυμηθούμε για άλλη μια φορά πόσο αλληλένδετα είναι το εδώ με το εκεί - για να προσπαθούμε, όταν έχουμε την ευκαιρία, κάθε τέσσερα χρόνια, να στέλνουμε στο σχεδιασμό του μέλλοντός μας, τους καλύτερους.

 

Από την Έλενα,

 

Γειά σας.

Φεβρουάριος 2003

ΣΕ ΚΟΥΒΕΝΤΑ ΝΑ ΒΡΙΣΚΟΜΑΣΤΕ

 

Ο ΣΤΡΑΤΗΓΟΣ ΚΑΙ…ΤΑ ΜΥΡΜΗΓΚΙΑ

 

Με την ‘Ελενα Σπηλιώτη

Φίλοι μου γειά σας

 

Κοινή η προσπάθεια όλων μας βέβαια να καταλάβουμε τι επιτέλους συμβαίνει και πόσο πρέπει ακόμα να θυμώσουμε με τον Χουσεϊν μέχρι να αποκτήσουμε το σωστό.. χρώμα θυμού που να ταιριάζει με  την απόχρωση του αλερτ που καθορίζει κάθε τόσο η κυβέρνηση όταν τα πράγματα σκουραίνουν ή από μόνα τους ή με… βοήθεια. Σε μιά λοιπόν από αυτές τις στιγμές και διαπιστώνοντας ότι είχαν εξαντληθεί οι μονωτικές ταινίες που θα προστάτευαν το σπίτι μου από ενδεχόμενη επίθεση με δηλητηριώδη αέρια  ξανασκέφτηκα τις αποδείξεις που έφερε ο Κόλιν Πάουελ με την αγωνιώδη απορία , μήπως και δεν κατάλαβα καλά πόσο κακιά είναι η μιά γωνία του άξονα του κακού.Και, πριν από την επιβεβαίωση, ήρθε μιά αυτόματη αξιολόγηση, σε ένα από τα παιχνίδια που παιζει το μυαλό μας: αξιολόγηση με την μορφή μιάς σκηνής σε ένα από τα παλιά πανηγύρια όπου όλα τα θαύματα του κόσμου έρχονταν στα χωριά μαζί με περιοδεύοντες  καλλιτέχνες και άλλους πονηρούς.

«Εδώ βλέπετε ένα εκατομμύριο μηρμύγκια να διασχίζουν τον ωκεανό!» διαλαλούσε ο θαυματοποιός προτείνοντας , με εισιτήριο βέβαια, τον κόσμο να δεί το θέαμα μέσα από φακό μηχανής.«Δεν τα βλέπω μπάρμπα,» διαμαρτυρόταν ο συνήθης δύσπιστος και αντιπαθητικός  μικρός. «Είναι μέσα στο πλοίο και δεν φαίνονται,» εξηγούσε ξεφυσώντας ο ανακρινόμενος μικρέμπορος των θαυμάτων.

Αυτά ακριβώς λοιπόν τα πυρηνικά και βιολογικά…μηρμύγκια  του Σαντάμ και συγκεκριμένα, η δορυφορική εικόνα των εγκαταστάσεων δοκιμής ρουκετών στην Φαλλούγια και συναρμολόγησης ρουκετών στο Μουσσαγίμπ τα οποία ανακοίνωσε ο στρατηγός Κόλιν Πάουελ πριν από λιγες μέρες στο Συμβούλιο Ασφαλείαςτου ΟΗΕ σαν απόδειξη ότι ο Σαντάμ είπε ψέμματα για τα οπλικά του προγράμματα, δεν τα βρήκαν οι δημοσιογράφοι που επισκέφθηκαν τις δύο περιοχές.

Την επαύριο της συγκλονιστικής παγκόσμιας μαζικής αντίστασης κατά του πολέμου με

το Ιράκ (15/2/03), ο Α.Τζ.Λάνγκουθ, καθηγητής στην Σχολή Επικοινωνιών του Άννενμπεργκ και συγγραφέας του βιβλίου «Το δικό μας Βιετνάμ», θυμάται ότι βρέθηκε και ο ίδιος σε παρόμοιες αμφιβολίες για παρόμοιες εγκαταστάσεις όταν, σαν δημοσιογράφος, επισκέφθηκε περιοχές της Καμπότζης επί  προέδρου Νοροντόμ Σιχανούκ. Στοιχεία που του έδοσε πράκτορας της CIA, μιλούσαν για πέντε συνοριακά χωριά όπου, κατά μαρτυρίες, εκπαιδεύονταν αντάρτες Βιετκόγκ.¨Οπως γράφει στην εφημερίδα LATimes (16/2/03), η επίσκεψή του που διευκολύνθηκε από την καμποτζιανή κυβέρνηση κατάληξε στα εξής:  τέσσερεις φτωχοί συνοικισμοί από καλύβες με χορταρένιες στέγες που τις έπαιρνε το ελικόπτερο, ένα αρδευτικό αυλάκι που ενδεχόμενα να φάνηκε σαν κομμουνιστικό οχύρωμα από το ύψος του αεροπλάνου που έκανε την αυτοψία και  το πέμπτο χωριό να μην …βρίσκεται πουθενά. Ακόμα δεν ξέρει την εξήγηση ο Α.Τζ.Λάνγκουθ και υποθέτει ότι επρόκειτο για λάθος. Στο άρθρο του, με τίτλο «Το μάθημα από το Βιετνάμ: Δες και πίστεψε», δεν υποστηρίζει ότι ο Σαντάμ ΔΕΝ έχει κρύψει όπλα από τους επιθεωρητές. Θυμίζει όμως κάτι που συνιστούσε ο Ρόναλντ Ρέηγκαν, όταν είχε να κάνει με την Σοβιετική ‘Ενωση: «Έχε εμπιστοσύνη αλλά, επαλήθευε.»

Ή, όπως γράφει ο Ρίτσαρντ Κόεν στην Washington Post 13/2/03, μιά από τις απώλειες εκείνου του πολέμου , όπως και του σκανδάλου Watergate, ήταν ότι οι τότε κυβερνήσεις έχασαν την εμπιστοσύνη των πολιτών.-και ειδοποιεί τον Κόλιν Πάουελ ότι χρειάζεται προσοχή στις παρουσιάσεις του όταν οι  παραβιάσεις του Ιράκ είναι οφθαλμοφανείς.

 

Την ώρα που γράφεται αυτό το άρθρο, ο πόλεμος δεν έχει ακόμα αρχίσει. Και άν αργήσουμε ακόμα περισσοτερο προσπαθώντας να πείσουμε τους ..άπιστους συμμάχους, θα είναι καλοκαίρι, Ιούνιος, Ιούλιος, μια εντελώς ακατάλληλη εποχή για πόλεμο σ’εκείνη την περιοχή όπως παραδέχτηκε ο στρατηγός Γουέσλυ Κλάρκ στην εκπομπή MEET THE PRESS (16/2/03). Αυτό, μαζι με το ενδεχόμενο της αυτεξορίας του Σαντάμ θα έσωζε καταστάσεις, ζωές και…προσχήματα. Εκείνο όμως που έχει αρχίσει είναι οι παράπλευρες συνέπειές αυτού του πολέμου: ο Ρόμπερτ Κούτνερ στην εφημερίδα Boston Globe (12/2/03) τις απαριθμεί:

-Το μεγαλύτερο ρήγμα στους κόλπους το ΝΑΤΟ από την ίδρυσή του.Οι σύμμαχοι-φίλοι ανθίστανται στον ηγετικό ρόλο των ΗΠΑ, όχι από φθόνο αλλά από αγωνία για ό,τι θεωρούν λανθασμένους υπολογισμούς

-Περιφρόνηση για τον ΟΗΕ που θα μπορούσε να οδηγήσει και εκεί σε κρίση – ειδικά, όταν η απειλή διασποράς πυρηνικών απαιτεί διεθνή συνεργασία και εμπιστοσύνη στους διεθνείς οργανισμούς

-Αντίθετα από την προσοχή που έδειχναν οι προηγούμενοι  πρόεδροι στις διεθνείς σχέσεις τους, αυτή η κυβέρνηση κατάφερε το απίστευτο: έναν άξονα Γαλλίας-Γερμανίας-Ρωσσίας-Κίνας με μόνο κοινό στοιχείο έναν αυξανόμενο φόβο για παράλογες αμερικανικές κινήσεις

-Αποπροσανατολισμός προσοχής και χρημάτων από προγράμματα Εσωτερικής Ασφάλειας όταν το ενδεχόμενο προληπτικού πολέμου κατά του Ιράκ (ενώ η Β.Κορέα είναι εκείνη η χώρα που έχει παραδεχθεί το ενδιαφέρον για απόκτηση πυρηνικών όπλων) προκαλεί την έμφάνιση νέων τρομοκρατικών χτυπημάτων.

Σχετικά με τις ευθύνες για τις συνέπειες αυτές, οι αντίθετες φωνές ειδοποιούν για τους κινδύνους μιάς παθητικής αντίστασης.

 Στις 13/2/03, η Washington Post γράφει: «Για περισσότερες από δύο δεκαετίες, η χώρα δοκίμασε πολιτικές ημίμετρων και προσευχής όλα να πάνε καλά.( Πώληση όπλων στο Ιράν ενώ είχανσυμβεί απαγωγές Αμερικανών, αποχώρηση από τον Λίβανο μετά από επιθέσεις αυτοκτονίας εναντίον Αμερικανών στρατιωτών, αποχώρηση από την Σομαλία και μή επέμβαση στο Αφγανιστάν ενώ βομβιστικές επιθέσεις εναντίον Αμερικανών γίνονταν χωρίς αντίδραση στην Ν.Υόρκη (1993), Σ.Αραβία, Αφρική και Περσικό Κόλπο.Αν τώρα επιτραπεί στον Σαντάμ να μεταπείσει τον ΟΗΕ οι Αμερικανοί θα εκτεθούν σε απαράδεκτο κίνδυνο.» Η ίδια εφημερίδα στις 11/2/03 κατηγορούσε την Γαλλία και την Γερμανία ότι στέκονται στο πλευρό του Σαντάμ γιατί πιέζουν το Συμβούλιο Ασφαλείας να υπαναχωρήσει από τη απόφαση 1441 που ειδοποιεί το Ιράκ ότι η μη «πλήρης συνεργασία» του θα αφαιρεί «ανα πάσα στιγμή» την τελευταία ευκαιρία για ειρηνικό αφοπλισμό.

Και η εφημερίδα Boston Globe στις 23/1/03, γράφει ότι και οι δύο πλευρές αντιμετώπιζαν άσχημα την αμερικανική πρόταση να διαθέσει από τώρα το ΝΑΤΟ αμυντικό υλικό στην Τουρκία, μήπως και αργότερα της επιτεθεί ο Χουσεϊν. Γαλλία, Βέλγιο και Γερμανία διακινδύνευαν την ενότητα της στρατιωτικής συμμαχίας, λειτουργώντας στα πλαίσια της ιδρυτικής του συνθήκης που τους επιτρέπει να αντιτίθενται σε όποια νατοϊκή απόφαση είναι αντίθετη στις προσπάθειές τους να συνεχιστούν οι επιθεωρήσεις στο Ιράκ αντί να γίνει πόλεμος.

Οι απαιτήσεις της  εσωτερικής πολιτικής για τον καγκελλάριο Σρέντερ, η ενίσχυση της Γαλλίας αν τελικά εφαρμοστεί η συμφωνία με Σαντάμ για εκμετάλλευση πετρελαίου από την γαλλική εταιρία TotalFinaElf ρίχνουν σκιές στην ανιδιοτέλειά τους. Παράλληλα, ο Τζώρτζ Μπούς αποξένωσε τους συμμάχους από την αρχή της προεδρίας του φέρνοντας αντίσταση στο Πρωτόκολλο του Κυότο για το περιβάλλον, το Διεθνές Δικαστήριο Εγκλημάτων και τις συνθήκες εναντίον χημικών και βιολογικών όπλων.   Και τώρα οι σύμμαχοι έχουν να διαλέξουν ανάμεσα σε έναν αιμοσταγή δικτάτορα και μια Αμερική που συμπεριφέρεται σαν αυτοκράτορας.

Τελικά, στις 16/2, η Επιτροπή Αμυντικού Σχεδιασμού της συμμαχίας συμφώνησαν να ξεκινήσει η μελέτη για υποστήριξη της Τουρκίας. Η Γαλλία , το μόνο μέλος του ΝΑΤΟ που δεν έχει θέσηστην επιτροπή εξακολούθησε να αρνείται. Το ανακοινωθέν της συμμαχίας διευκρίνησε πάντως ότι η απόφαση αυτή δεν προδικάζει άλλες στρατιωτικές επιχειρήσεις του ΝΑΤΟ ή του Συμβουλίου Ασφαλείας

Ασχετα από πότε και πως θα γίνει η μεταβολή του ιρακινού καθεστώτος, τα πράγματα όμως φαίνεται να είναι ακόμα πιό περίπλοκα. Η κατάσταση στην ευρύτερη περιοχή είναι ανησυχητικά σύμφωνα με το άρθρο του Αχμέντ Ρασίντ στην αγγλική Daily Telegraph (10/2/03)  για το παιχνίδι που αναβιώνει στην περιοχή του Αφγανιστάν, δημιουργώντας εντάσεις και τάσεις  της χώρας. «Παρά τις υποσχέσεις, στον Καρζάϊ, η Ρωσία οπλίζει το ένα στρατόπεδο ανταρτών και το Ιράν το άλλο.Ινδία και Πακιστάν συνεχίζουν τον ανταγωνισμό τους, υποστηρίζοντας κρυφά διαφορετικούς διεκδικητές της εξουσίας ενώ οι κεντρικές ασιατικές δημοκρατίες υποστηρίζουν τους συμμάχους τους των μειονοτήτων. Μια δυνατή κεντρική κυβέρνηση και μεγαλύτερη πίεση από τη Δύση θα αποθάρρυνε τις επεμβάσεις των γειτόνων αλλά με την προσοχή στραμμένη στο Ιράκ , αυτό είναι μάλλον απίθανο να συμβεί.»

Κι όσο για την διάδοχο πολιτική κατάσταση, «Ελάχιστα συστήματα είναι λιγώτερο ακατάλληλα για την περιοχή από την Δυτική δημοκρατία,» γράφει στις 9/2/03, στο LATimes ο Άλαν Άϊζενμπεργκ, του Κέντρου για την Δημοκρατία, την Ανάπτυξη και τον Νόμο στο Πανεπιστήμιο Στάνφορντ. «Στα ισλαμικά κράτη, δημοκρατία και ελευθερία δεν προκύπτουν φυσικά από τοπικά συστήματα διακυβερνήσεων.Πολλοί ισλαμιστές ηγέτες θεωρούν τον «νόμο των ανθρώπων για τους ανθρώπους» σαν αποστασία, παραβίαση της υπέρτατης θέλησης του Αλλάχ επί όλων των πραγμάτων.Θα χρειάζονταν δεκαετίες αμερικανικής δέσμευσης για να χτιστεί το έθνος – κάτι που η κυβέρνηση δεν έχει υποσχεθεί- και πλήθος ατόμων που θα προωθεί την δημοκρατική αλλαγή.Αυτό είναι δύσκολο να γίνει λόγω της τοπικής αντιπάθειας στο Δυτικό μοντέλλο και την αυξανόμενη δημοτικότητα του ισλαμικού τζιχαντισμού.»

Πρίν όμως γίνουν όλα αυτά, πρίν κάν αρχίσουν, ο 37-χρονος πρόεδος της Συρίας Μπασά Άσαντ θυμίζει και κάτι άλλο, στην συνέντευξη που έδωσε στην Δαμασκό στις 11/2/03: «Οι  Άραβες, περισσότερο από όλα – περισσότερο ακόμα και από την τροφή-μετρούν την αξιοπρέπεια. Και μέχρι η πολιτική των ΗΠΑ να καταλάβει αυτή την πραγματικότητα, θα αποτυγχάνει.»

 

Από την ‘Ελενα,

Γειά σας

 

 

ΣΕ ΚΟΥΒΕΝΤΑ ΝΑ ΒΡΙΣΚΟΜΑΣΤΕ                                                                Μάρτιος 2003

 

ΑΝ ΠΑΨΟΥΜΕ ΝΑ ΑΚΟΥΜΕ

 

Με την Έλενα Σπηλιώτη

 

Φίλοι μου γειά σας

 

«Ο πρόεδρος σταμάτησε να ακούει,» είπε ο τρίτος παλαιότερος γερουσιαστής Robert Byrd Δημοκρατικός από την Βιρτζίνια,   στην εκπομπή LARRY KING LIVE  (7/3/03) μιά εβδομάδα πρίν από την αποτυχία συγκέντρωσης αρκετών ψήφων  στο Συμβούλιο Ασφαλείας του ΟΗΕ υπέρ της διορίας του Σαντάμ να δεχτεί τον πλήρη αφοπλισμό. Και αναφερόταν βέβαια στον παλμό της διαμαρτυρίας και τις προειδοποιητικές αναλύσεις που συνεχίζονται και σε παγκόσμια και σε εθνική κλίμακα.

Κάτι από αυτή τη δήλωση έχει και ο χαρακτηρισμός της ξαφνικής διάσκεψης κορυφής των Αζορών μεταξύ Μπούς-Μπλαίρ - Χοσέ Μαρία Αθνάρ, πρωθυπουργού της Ισπανίας και Χοσέ Ντουράο Μπαρόζο της Πορτογαλίας από την εφημερίδα New York Times (16/3/03), λίγες μέρες αργότερα : «Η Διάσκεψη της Απομόνωσης» είναι ο τίτλος του σχετικού άρθρου που αντηχεί και εκφρασμένες απόψεις της ίδιας μέρας στο CNN για την γενική αίσθηση του κόσμου ώς προς αυτή τη συνάντηση: είναι μιά ειλικρινής τελευταία προσπάθεια για διπλωματική λύση ή μιά παράσταση των κινήσεων που απαιτούν οι διαμαρτυρίες και η δύσκολη θέση του Τόνυ Μπλαίρ;

Γενικό πρόβλημα ακοής φαίνεται να έχουν και τα μέλη της κυβέρνησης μεταξύ τους καθώς οι πρόσφατες δηλώσεις Ράμσφελντ ότι η βρεττανική βοήθεια δεν είναι απαραίτητη, αύξησε την σύγχιση που υπάρχει εδώ και καιρό καθώς η αμερικανική διπλωματία πετάγεται από τον αφοπλισμό του Σαντάμ και την αλλαγή καθεστώτος στην  αναμόρφωση της Μέσης Ανατολής, την Αλ Κάϊντα και τα ανθρώπινα δικαιώματα.

 

Και εκείνοι που ακούνε, φαίνεται ότι δεν πείθονται καθώς ο ψήφοι δεν εννούν να μαζευτούν και οι πιέσεις σε Τουρκία και Μεξικό απέτυχαν να φέρουν αποτέλεσμα. Διαμαρτυρίες γίνονται και στο Σουέζ από όπου, σαν εναλλακτική αλλά και ακριβότεη και πιό χρονοβόρα λύση θα περνούσαν τα αμερικανικά πλοία. Ο κόσμος δεν θέλει να είναι συνένοχος στις συνέπειες αυτής της κίνησης, δεν καταλαβαίνει το δίλημμα όπως του έχει τεθεί.

Αλλά  «Ο πρόεδρος σταμάτησε να ακούει,» λέει ο Byrd, κινδυνεύοντας να θεωρηθεί εχθρός εκ των έσω.

Η εφημερίδα Los Angeles Times (16/3/03) εκτιμά ότι οι τέσσερις των Αζορών θα συζητήσουν το ενδεχόμενο να εγκαταλείψουν την ιδέα για την συγκεκριμένη απόφαση του Συμβουλίου παρά  να διακινδυνεύσουν μια σχεδόν σίγουρη ήττα στην δεύτερη ψηφοφορία .

Η λέξη ΒΕΤΟ δεν υπάρχει στην συνθήκη του οργανισμού αλλά το έγγραφο αναφέρει ότι «οι αποφάσεις πρέπει να λαβαίνονται με θετική ψήφο εννέα μελών, συμπεριλαμβανόμενων των μονίμων μελών.» Δηλαδή, ακόμα και άν 14 από τα 15 μέλη του Συμβουλίου συμφωνήσουν, ένα απλό ΟΧΙ από την Γαλλία αρκει για μπλοκάρι την απόφαση. Τρόπς να αποφευχθεί το αδιέοδο υπάρχει άν γίει επικληση της Απόφασης 377, γνωστής και ως Απόφασης «Ένωσης για την Ειρήνη». Τότε το θέμα πηγαίνει στην Γενική Συνέλευση του οργανισμού, όπου αρκεί απλή πλειοψηφία.Αλλά το Συμβούλιο διατηρεί την ευθύνη για την εφαρμογή, οπότε και πάλι οι διαφωνούντες μπορούν να σταματήσουν την ανάπτυξη στρατευμάτων. (SLATE  12/3/03)

 

Φωνές πληθαίνουν ότι το Συμβούλιο Ασφαλείας είναι απηρχειωμένο γιατί δεν αντιπροσωπεύει τις σημερινές πραγματικές δυνάμεις του κόσμου (μικρότερες πληθυσμιακά  χώρες και χώρες με δημοκρατικό έλειμμα μπορούν να ορίσουν κατευθύνσεις μέσα από τους υπάρχοντες μηχανισμούς ψηφοφορίας) και εξ αυτού, είναι ακατάλληλο να υπολογίζεται  σε τόσο σοβαρά θέματα ειρήνης ή πολέμου.Οι φωνές δεν έχουν ακόμα προτείνει εναλλακτική λειτουργία ή και εναλλακτικό θεσμό. Μπορεί ο κόσμος να κάνει χωρίς αυτό που οι πολέμιοί του χαρακτηρίζουν «Σαλόνι όπου μερικοί μπλοκάρουν τις πατριωτικές ενέργειες των ΗΠΑ»? «Το Συμβούλιο έχει αυτο-οριστεί ώς ο μοναδικός διαιτητής και δηλώνει καθήκον του να δεσμεύσει την μόνη δύναμη που μπορεί να εφαρμόσει τις αποφάσεις του. Ως πότε οι πολίτες αυτής τη χώρας θα πληρώνουν το ένα τέταρτο απο του λογαριασμούς του ΟΗΕ;» ρωτά ο George Will στην Washington Post (13/3/03).

«Μετά τον πόλεμο, οι ΗΠΑ, θα χρειαστούν τον ΟΗΕ περισσότερο από ποτέ για να βοθήσει τους πρόσφυγες, να αποτρέψει παραβιάσεις των ανθρωπίνων δικαιωμάτων και , πάνω από όλα, να εγκαταστήσει μεταβατική διοίκηση με γνήσια νομιμότητα,» υποστηρίζει η πρόεδρος της Αμερικανικής Εταιρείς ΔιεθνούςΔικαίου και διευθύντρια του Woodrow Wilson School of Public and International Affairs στο Πανεπιστήμιο Πρίνστον κ. Ανν Μαρί Σλώτερστην Washington Post ((4/3/03).  «Αλλά και ο ΟΗΕ θα μας χρειαστεί γιατί , όπως οι ιδρυτές του (και ειδικά ο Ρούζβελτ) είχαν καταλάβει, ένας παγκόσμιος θεσμός χωρίς την ηγέτιδα δύναμη δεν μπορεί να λειτουργήσει. Με αυτό τον τρόπο, ο Τζώτζ Μπούς μπορεί να αποδειχθεί ώς ο καλύτερος φίλος του ΟΗΕ: όσο περισσότερο προσπαθεί να χρησιμοποιήσει την αμερικανική δύναμη για να απαλλάξει τον κόσμο από απειλές, τόσο οι άλλες χώρες θα χρειάζονται ένα χώρο όπου να μπορούν να περιορίσουν τις ΗΠΑ.»

«Κάτω από οποιεσδήποτε συνθήκες, οι ΗΠΑ θα χρειαστεί να επιστρέψουν στον ΟΗΕ ,» εξηγεί Ευρωπαίος πρέσβης στις 8/3/03  (NYTIMES) καθώς καμμιά συμμαχία δεν μπορεί να ανταποκριθεί από μόνη ης στο τεράστιο έργο της αναδόμησης και ανακούφισης που θα χρειαστεί ακόμα και με τα πιό αισιόδοξα σενάρια πολέμου.

 

Εμείς λοιπον που ακούμε, ας αφήσουμε αριθμούς και ειδικούς να  μας μιλήσουν…αλλιώς για αυτό τον απαραίτητο ή όχι πόλεμο.

 

«Πιστεύω ότι η ανεργία θα φτάσει το 6,1%,» δηλώνει ο Νάϊτ Κίπλιντζερ της εταιρείας Κίπλιντζερ στο CNN  (3/10/03) «και πιθανό να μείνει εκεί μέχρι το τέλος του χρόνου.Τα κέρδη των εταιρειών είναι υψηλά και γι’ αυτό διστάζουν να επαναπροσλάβουν προσωπικό. Σε τομείς όπως οι αεροπορικές εταιρείες οι   απολύσεις συνεχίζονται

Η αβεβαιότητα είναι ο παράγοντας που δημιουργεί καθυστέρηση. Πιστεύω ότι μόλις παρθεί μια απόφαση από το Συμβούλιο Ασφαλείας, οι αμερικανικές αγορές θα τονωθούν.»

 

Που σημαίνει ότι αυτός ο χειρισμός της κατάστασης  που έχει σαν μόνιμη επωδό ότι ο πρόεδρος δεν έχει αποφασίσει ακόμα , φέρνει  εδώ και καιρό τα πρώτα θύματα: επιχειρήσεις που δεν αποφασίζουν να προσλάβουν, που αποφασίζουν να απολύσουν και , κυρίως, που καταλαβαίνουν σιγά-σιγά ότι μπορεί να γίνει η δουλειά των δύο ατόμων από ένα μόνο, αρκεί να βρεθεί κάποιος αρκετά απελπισμένος. Και δεν χρειάζεται να ψάξουν για πολύ.

Οι Αμερικανοί πληρώνουν ήδη $100 δις το χρόνο σαν «φόρο πολέμου» πάνω στο πετρέλαιο που χρησιμοποιούν. Η τιμή έχει ανέβει από τα $15 στα $30 ανά βαρέλι τους τελευταίους μήνες, εώ η χώρα ετοιμάζεται για πόλεμο. Είναι ένας φόρος σαν τους άλλους με την διαφορά όι δεν τον εισπράττει η κυβέρνηση: απο τα $100 δις, $55 δις πληρώνουν το πετρέλαιο εισαγωγής και $45 δις στου εντόπιους παραγωγούς.

 

Από πλευράς χρηματιστηρίου, γράφει η Wall Street Journal (12/3/03), όταν τελειώσει η αβεβαιότητα για την έναρξη του πολέμου, το δολλάριο κατ’αρχήν θα ενισχυθεί, σύμφωνα με κάποιες προοπτικές «υπεραισιόδοξες ,ιδιαίτερα νωρίς», όπως τις χαρακτηρίζει η εφημερίδα. Το ιστορικό προηγούμενο είναι η άνοδος του δολλαρίου

ως προς το ελβετικό φράγκο (κλασσικό καταφύγιο σε καιρό πολέμου) κυρίως μετά το τέλος του Πολέμου του Κόλπου το 1991. Αλλά ελάχιστοι περιμένουν τέτοια άνοδο αυτή  τη φορά, δεδομένης της σχετικής απομόνωσης των ΗΠΑ στις πιέσεις που εξασκούν για αντιπαράθεση. Και είναι οι ΗΠΑ που θα πληρώσουν αυτή τη φορά την μερίδα του λέοντος για το κόστος της σύρραξης, αντίθετα με το 1991.Καί άν ο Χουσεϊν δεν εξαφανιστεί ή παραιτηθεί, τότε οι αντιδράσεις του θα είναι και πάλι δυσάρεστες για το αμερικανικό νόμισμα, εκτιμά ο Τόμας Ρότζερς, ανώτατος αναλυτής της Thomson Financial της Ν.Υόρκης.

 

Και για την σταθεροποίηση και ανοικοδόμηση, το Συμβούλιο Εξωτερικών Υποθέσεων, ζητά από τον πρόεδρο να ανακοινώσει σχετικό οικονομικό πρόγραμμα που το υπολογίζει στα $20 δις τον χρόνο (CNN 12/3/03)

 

Από την άλλη πλευρά, ο Gerald  F.Seib στην Wall Street Journal (12/3/03) προσπαθεί να βοηθήσει τον πρόεδρο Μπούς να αναπτύξει καλύτερα τη θέση του. Επίθεση με δικαολογία τα προγράμματα όπλων δεν πολυπείθει , πρώτα γιατί πολλοί αμφιβάλλουν  ότι τα όπλα είναι η πραγματική έννοια της κυβέρνησης καθώς ο πρόεδρος άρχισε να μιλά για την ανάγκη «αλλαγής του καθεστώτος» πολύ πρίν εστιαστεί στα όπλα. Δεύτερο, ο βασικός ανταγωνιστής του προέδρου, η Γαλλία, δεν ανησυχεί για έκρηξη βομβών στο έδαφός της αλλά για έκρηξη του μουσουλμανικού πληθυσμού της αν γίνει πόλεμος. 

Το σκεπτικό λοιπόν θα έπρεπε να πείσει ότι ο κόσμος ολόκληρος και όχι μόνο οι ΗΠΑ θα ήταν ασφαλέστερος μακροπρόθεσμα. Και αυτό απαιτεί τέσσερα βήματα ΠΡΙΝ από τον πόλεμο με το Ιράκ.

1.      Ειλικρινή αντιμετώπιση του Παλαιστινιακού προβλήματος: οι Άραβες απατούν στις αμερικανικές επικλήσεις για εφαρμογή των αποφάσεων του Συμβουλίου Ασφαλείας του ΟΗΕ ότι οι αποφάσεις για την απόσυρση των ισραηλινών στρατευμάτων έχουν αγνοηθεί

2.      Μείωση της αμερικανικής στρατιωτικής παρουσίας στην Σ. Αραβία: με ένα νέο Ιράκ και με πρόθυμο για φιλοξενία το Κουβέϊτ, εκλείπει η ανάγκη προστασίας της χώρας αυτής από τους γείτονές της και αποδυναμώνεται ένα από τα επιχειρήματα του Μπιν Λάντεν.

3.      Διπλωματική αντιμετώπιση της απειλής της Β.Κορέας που άφωνα ανησυχεί ότι αμέσως μετά θα έρθει η σειρά της: Η κυβέρνηση πρέπει να ξεκαθαρίσει ότι δεν έχει αυτό το σκοπό και να πείσει την Πιονγιάνγκ να βοηθήσει.

4.      Και τέλος: όχι αντιδικίες. Δεν οφελεί να μεγαλώνει το χάσμα με την Γαλλία και την Γερμανία. Αυτές οι χώρες δηλώνουν ότι βρίσκονται σε εξαναγκασμό και οι ΗΠΑ ότι έχουν εγκαταληφθεί. Ας δηλώσουμε ισοπαλία και άς συνεχίσουμε.

 

Και σε συμπλήρωμα, «Η διπλωματία μπορεί ακόμα να αναστηθεί, αν τεθούν ρεαλιστικές διορίες και υπάρξει μεγαλύτερη αμερικανική προθυμία διαπραγμάτευσης αξιόπιστων μηχανισμών που θα μετρήσουν την συνεργασιμότητα του Ιράκ,» γράφει η NY Times (1/3/03).

 

Αυτά λοιπόν λένε τα γεγονότα και οι αναλυτές. Αλλά ο πρόεδρος, υποστηρίζει ο Byrd, έχει πάψει να ακούει.

 

Οι αισθήσεις όμως έχουν δοθεί για την καλύτερη επικοινωνία με τον γύρω κόσμο, με σκοπό την επιβίωση του ατόμου αλλά και του κοινωνικού συνόλου. Οταν εθελοντικά καταργούμε κάποια από αυτές ή όταν …μας συμβαίνει, τίθενται σε κίνδυνο αυτά τα δύο. Πρός ποιό όφελος?

 

Από την Έλενα,

Γειά σας

Μάϊος 2003

 

ΣΕ ΚΟΥΒΕΝΤΑ ΝΑ ΒΡΙΣΚΟΜΑΣΤΕ

 

ΠΟΙΟΙ…ΜΑΛΩΝΟΥΝΕ ΣΤΟΝ ΞΕΝΟ ΑΧΥΡΩΝΑ

 

Με την Έλενα Σπηλιώτη

Φίλοι μου γειά σας.

 

Αθάνατες  τοπικές παροιμίες με δύναμη εμβέλειας παγκόσμιας, ίσως γιατί τελικά τα βασικά πράγματα στη ζωή είναι λίγα, μετρημένα στα δάχτυλα του ενός χεριού, σημαντικά όσο οι πέντε αισθήσεις. Και παρά την σύγχιση που επικράτησε για αρκετούς μήνες και για τους άμεσα αλλά καί για τους έμμεσα εμπλεκόμενους, ξεκαθαρίζει πιά ότι το πρόβλημα δεν ήταν πώς και πότε θα  μπούμε στο Ιράκ αλλά πώς και πότε θα …βγούμε.

Σε μια απροσδόκητη στροφή, οι ΗΠΑ αποφάσισαν επέκταση επ’αόριστο του συμμαχικού ελέγχου στην διακυβέρνηση, αναβάλλοντας το σχέδιό τους για σχηματισμό μεταβατικής ιρακινής κυβέρνησης  που θα ήταν, κατά επίσημες δηλώσεις,  πρός το παρόν πολύ αδύνατη. Προτείνουν τώρα μιά μεταβατική «αρχή» που θα μελετήσει το σύνταγμα, το εκπαιδευτικό σύστημα, την διεξαγωγή εκλογών κ.α . Η απόφαση ήρθε ενώ ΗΠΑ και Βρεττανία επιδιώκουν ευρύτερη διεθνή υποστήριξη για την την εκμαίευση απόφασης του ΟΗΕ να αρθούν οι οικονομικές κυρώσεις του Ιρακ ώστε να αρχίσουν οι πωλήσεις πετρελαίου που θα χρηματοδοτήσουν την ανοικοδόμηση και πιέζονται να δόσουν στον οργανισμό μεγαλύτερο ρόλο στην διαμόρφωση του μεταπολεμικού Ιράκ. Η δημιουργία της μεταβατικής αρχής πρός δημοκρατικά εκλεγμένη κυβέρνηση είναι ένας από τους όρους. Απογοητευμένοι Ιρακινοί υποστηρίζουν ότι η ευρύτερη υποστήριξη σχετίζεται με την βιασύνη για αμερικανική εκμετάλλευση των πετρελαιοπηγών (Chicago Tribune 5/17/03).

Σίγουρα, μιά χώρα με τόσες εσωτερικές διενέξεις δεν την απελευθερώνεις και την αφήνεις στη μοίρα της – κάποιος πρέπει να την …περπατήσει στην ανεξαρτησία. Και τα  ονόματα , ξένων και ντόπιων καλύπτουν και αποκαλύπτουν ενδιαφέρουσες  ισορροπίες .

Η αντικατάσταση του γενικού συντονιστή Jay Garner με τον βετεράνο διπλωματικό Πώλ Μπρέμερ δημιούργησε ανησυχία στους Ιρακινούς κύκλους. Ο  αρχηγός του Κουρδιστανικού Δημοκρατικού Κόμματος Massoud Barzani, μια από τις μορφές της αντιπολίτευσης που χαρακτηρίζεται ως ο «Πολεμιστής» από το ΤΙΜΕ (4/21/03), δήλωσε στο NY Times  (5/13/03) ότι τον ανησυχεί η μακροχρόνια σχέση του Μπρέμερ με τον Χένρυ Κίσσινγκερ τον οποίο οι Κούρδοι θεωρούν υπεύθυνο για την προδοσία που υπέστησαν στον πόλεμο κατασκοπείας μεταξύ Ιραν και Ιράκ πρίν από 30 χρόνια. Και παρά την πίεση που εξάσκησε αμέσως ο Μπρέμερ πάνω στα μέλη του κόμματος Μπάαθ για έγγραφη μετάνοια υπό την απειλή αποκλεισμού από κυβερνητικές θέσεις, αναλυτές υποστηρίζουν ότι η συμμετοχή τους θα είναι προτιμότερη από εκείνη των Σιιτών μουλάδων (LATimes 5/17/03).

  

Αβεβαιότητα ακόμα  για τον ρόλο που θα παίξει ο Ahmad Chalabi, αρχηγός του Ιρακινού Εθνικού Κογκρέσσου, μιάς ομάδας αντίστασης που οργανώθηκε από τις ΗΠΑ με βάση στο Λονδίνο και χωρίς ορατή υποστήριξη στο Ιράκ. Έχοντας μεγαλώσει και σπουδάσει στην πόλη μας (Hyde Park School, University of Chicago) από τον καιρό που η οικογένειά του μετακόμισε από το Λονδίνο,  είναι εξαιρετικά δημοφιλής με τους νεοσυντηρητικούς εντός και περί την κυβέρνηση, συμπεριλαμβανομένων και των  Dick Cheney, Richard Pearle (συμβούλου του D.Rumsfeld) και Paul Wolfowitz. Στην Μέση Ανατολή πάντως, ο Chalabi  είναι γνωστός για απάτη δεκάδων εκατομμυρίων δολλαρίων από τράπεζα της οποίας ήταν πρόεδρος στην Ιορδανία. Τον Απρίλιο του 1992, καταδικάστηκε ερήμην σε 22 χρόνια καταναγκαστικά έργα. Καλός λομπίστας, ανεπαρκής στρατιωτικός,  ίσως –παρ’όλα αυτά- ειλικρινής για την δημιουργία ενός δημοκρατικού Ιρακ (LATimes 4/4/03, SLATE και Chicago Suntimes 4/10/03).

 

Ας πάμε όμως στους άλλους παίκτες. Ήδη από νωρίς (3/24/03) στην Wall Street Journal αναφέρονται εταιρείες του Κουβέϊτ, έτοιμες να εμφανιστούν δυναμικά στην αγορά του νέου Ιράκ προμηθεύοντας κινητά τηλέφωνα, αυτοκίνητα , ψυγεία. Στις 11 Απριλίου όμως, στην ίδια εφημερίδα, αποκαλύπτονται οι αμερικανικές εταιρείες που συμμετέχουν στον «αγώνα δρόμου» για την αναδόμηση του Ιράκ καθώς και η απογοήτευση των υπερπόντιων ενδιαφερομένων (Βρεττανίας επίσης) γιατί δεν συμπεριλαμβάνοναι στους υποψήφιους ( αν και αμερικανοί αξιωματούχοι λένε ότι θα υπάρχει δουλειά για όλους). Ο πρόεδρος επιμένει στον κύριο ρόλο των αμερικανών και στον συμβουλευτικό –ανθρωπιστικό ρόλο του ΟΗΕ.

 

Στις 18 Απριλίου,  επίσημα ανακοινώνεται ότι η πρώτη από τις τεράστιες αναθέσεις έργων στο Ιράκ έγινε – μετά από δημοπρασία- στην εταιρεία BECHTEL του Σαν Φρανσίσκο. Στα πλαίσια αυτού του σχεδίου αναδόμησης που αποκλείει τα Ηνωμένα Έθνη ή την Ευρώπη από θέσεις ισχύος, η BECHTEL παίρνει κατ’αρχήν $34.6 εκ. από ένα σύνολο $680 εκ. μέσα στους επόμενους 18 μήνες. Η συμφωνία καλύπτει όλα τα μεγάλα έργα στο Ιράκ, συμπεριλαμβανομένων και δύο διεθνών και τριών τοπικών αεροδρομίων , παροχής πόσιμου νερού, ανακατασκευής εργοστασίων ηλεκτρικής ενέργειας, δρόμων, σχολείων νοσοκομείων και αρδευτικών δικτύων. Ένα από τα πιό σημαντικά έργα είναι η αναδόμηση του λιμανιού Ούμ Κάσρ απ΄όπου φορτία φεύγουν πρός τον Περσικό Κόλπο. «Δεν είμαι πολύ σίγουρος αν το λιμάνι χρειάζεται ανακατασκευή – ίσως μόνο συντήρηση,» είπε ο αντιπρόεδρος της εταιρείας Stevedoring Services of America η οποία έκανε συμβόλαιο ύψους $4,8 εκ. με την Υπηρεσία Ανάπτυξης για να διευθύνει το λιμάνι για ένα χρόνο. Οι Βρεττανοί πάλι πίστευαν ότι ο Ιρακινός manager που είχε διευθύνει το λιμάνι για χρόνια ήταν ικανός να κρατήσει αυτή τη δουλειά.(LATimes 4/4/03).

 

Ο Αμερικανός φορολογούμενος θα πληρώσει το αρχικό κόστος της συμφωνίας ανάθεσης αλλα τα έσοδα από το πετρέλαιο του Ιράκ αναμένεται ότι θα καλύψει ένα μεγάλο μέρος της αναδόμησης ( NY Times 4/18/03).  Ανάπτυξη ολόκληρου του δυναμικού πετρελαιοπαραγωγής του Ιρακ σημαίνει: όφελος για τον Ιρακινό αλλά και τον Αμερικανό καταναλωτή, ζημία για  Ρωσσία, Ιράν, Σ. Αραβία.Γιατί η πάμφτωχη αυτή τη στιγμή χώρα παράγει πετρέλαιο άφθονο και φτηνό (ΤΙΜΕ , 5/19/03)

Στην Boston Globe όμως (4/18/03), αναλυτές υποστηρίζουν ότι τα πετρελαιϊκά αποθέματα του Ιράκ  απέχουν πολύ από το να επαρκέσουν για την αναδόμηση της χώρας. Και στην αναφορά του Council of Foreign Relations υπενθυμίζεται ότι αν χρειαστεί παραμονή μέχρι και 75.000στρατιωτών στο Ιράκ , οι ανάγκες θα είναι πάνω από $20 δισεκατομμύρια ετησίως.Η αύξηση της παραγωγής θα συνοδεύεται από αύξηση κόστους κατά δισεκατομμύρια ενώ οι τιμές αναμένεται να πέσουν μελλοντικά λόγω προβλεπόμενης μείωσης της ζήτησης του καυσίμου και αύξησης παραγωγής του εκτός ΟΠΕΚ. Η δύσκολες σχέσεις  Σ.Αραβίας-Ουάσιγκτων κάνουν την πιθανότητα να συνεργαστει η χώρα αυτή για την συγκράτηση των τιμών , ελαττώνοντας την παραγωγή,  ένα «σενάριο παραμυθιού».

 

Το δόγμα του ελεύθερου εμπορίου (SLATE, 4/17/03) υποστηρίζει ότι ένα έθνος ωφελείται αγοράζοντας ξένα προϊόντα , όχι μόνο πουλώντας δικά του σε ξένους. Και, καθώς τον λογαριασμό θα τον πληρώσουν οι εδώ πολίτες, θα ήθελαν μια ιρακινή αναδόμηση όσο γίνεται λιγώτερο ακριβή – για να μην ξεχνάμε και ότι η επιφύλαξη κυβερνητικών αναθέσεων σε τοπικές εταιρείες αποτελεί παράβαση του διεθνούς δικαίου ( κάτι για το οποίο κατηγορούσε πρόσφατα τον Σαντάμ ο Ν.Ράμσφελντ.)   

 

Η BECHTEL διαθέτει τεράστια πείρα –έχει μάλιστα ξαναχτίσει τις πετρελαιϊκές εγκαταστάσεις του Κουβέϊτ το 1991. Αλλά , μετά από πίεση των Δημοκρατικών γερουσιαστών H.Waxman (California) και  J.Dingell (Michigan), η ανεξάρτητη Επιτροπή Προϋπολογισμού του Κογκρέσσου σχεδιάζει εκτεταμένη έρευνα για τον τρόπο ανάθεσης των έργων. Το Τμήμα Μηχανικών των Ενόπλων Δυνάμεων πρόκειται να ανακοινώσει νέα δημοπρασία για το έργο κατάσβεσης των πυρκαϊών στις πετρελαιοπηγές, που αρχικά είχε ανατεθεί χωρίς δημοπράτηση στην Τεξανή εταιρεία Halliburton όπου πρόεδρος ήταν ο Dick Cheney μέχρι που παραιτήθηκε προεκλογικά για να  γίνει αντιπρόεδρος. Και η BECHTEL ήταν από τους δυνατούς χρηματοδότες του Ρεπουμπλικανικού Κόμματος, έχοντας συνεισφέρει με $1,3 εκατομμύρια στο διάστημα 1999-2002 (Center for Responsive Policy, Boston Globe, 4/18/03.)

 

Η Υπηρεσία Διεθνούς Ανάπτυξης υποστήριξε τις μυστικές δημοπρασίες για την αναδόμηση (WSJ , 4/2/03), όταν κατηγορήθηκαν για προσέγγιση μόνο επιλεγμένων εταιρειών ακόμα και από τις παραμονές του πολέμου στο τέλος Ιανουαρίου. Η πρωτοβουλία καλύπτεται από εξαίρεση του σχετικού όμου που επιτρέπει στις υπηρεσίες να προσπεράσουν τις διαδικασίες δημοπράτησης για λόγους εθνικής ασφάλειας. «Σε καιρό πολέμου δεν έχεις 4-5 μήνες για να βρείς το είδος ανταγωνισμού που θα ήθελες… Παρόμοιες εξαιρέσεις έγιναν και μετά τον πόλεμο στο Αφγανιστάν καθώς και εκείνον της Βοσνίας,» είπε ο Timothy Beans, διευθυντής προμηθειών της υπηρεσίας. Κριτήρια ήταν οι επιδόσεις των εταιρειών στο παρελθόν και η έγκρισή τους στα security checks (US News & World Report 4/21/03).

 

Οι Ευρωπαϊκές κυβερνήσεις ακόμα ελπίζουν να εξασκήσουν μεγαλύτερη επίδραση μέσω των Ηνωμένων Εθνών.Και ευρωπαϊκές εταιρείες ελπίζουν σε υπεργολαβίες από την BECHTEL που δεν το έχει αποκλείσει, ενώ άλλες όπως η φιλανδική ΝΟΚΙΑκαι η σουηδική ERICKSSON περιμένουν το νομικό πλαίσιο για να συνεργαστούν με την αμερικανική MOTOROLA , υποψήφια για τα κινητά τηλέφωνα. Στο μεταξύ, ο γερουσιαστής Darrel Issa (R.-S.Ca) απαίτησε τον περασμένο μήνα να χρησιμοποιηθούν  τεχνολογίες κινητών που εμπορεύεται ο εκλογικός του υποστηρικτής εταιρεία Qualcomm Inc. «για να μην ωφεληθούν ευρωπαϊκές φίρμες.». Άλλη τεχνολογία υποστήριξε η Lucent Technologies ενώ αντίθετα στον Issa, στο lobbying  αυτό, κινήθηκε η TEXAS Instruments. (WSJ 4/11/03) O Isssa έχει έκτοτε χαλαρώσει τις πιέσεις του.

 

Αυτά τα συμβόλαια που έγιναν νωρίς- νωρίς δείχνουν ίσως ότι οι ΗΠΑ δεν βιάζονται να φέρουν ξένους επενδυτές σε ένα παιχνίδι τεράστιων κερδοφόρων επενδύσεων, γράφει το ΤΙΜΕ (5/19/03).

 

 Στον τομέα των τροφών, οι ΗΠΑ έσπευσαν να στείλουν 56.000 τόννους σιτάρι, σε μια προσπάθεια να επανακτήσουν την θέση τους ως προμηθευτών του Ιρακ που έχασαν τν δεκαετία του ’90 από την Αυστραλία. Αλλά και η Αυστραλία προειδοποίησε με καταγγελία στον Διεθνή Οργανισμό Εμπορίου αν απειληθεί η σημερινή της ιρακινή αγορά από τις ΗΠΑ. Και τέλος στην εκπαίδευση, τα βιβλία του σχολείου που προωθούσαν την εικόνα του Σαντάμ θα ξαναγραφούν ίσως από την υποψήφια εταιρεία Creative Associates International Inc.Από κοντά, η ευαγγελική οργάνωση του Franklin Graham ετοιμάζεται να αναπτυχθεί επί τόπου. (LATimes 4/4/03)

 

Σχέδια λοιπόν φιλόδοξα για την αναδόμηση της χώρας – με την διαφορά ότι οι ΗΠΑ δεν ξέρουν ακριβώς τι πρέπει να αναδομήσουν. Η WSJ (4/9/03)αποκαλύπτει  ότι οι εμπειρογνώμονες διαφωνούν ως προς το μέγεθος της οικονομίας και του πληθυσμού. Ο τελευταίος χάρτης της Βαγδάτης τυπώθηκε το 1973, ο τελευταίος προϋπολογισμός ανακοινώθηκε το 1978. Και πολλοί Ιρακινοί δεν δήλωναν τους θανάτους συγγενών τους για να εξακολουθήσουν να παίρνουν τα δελτία τροφίμων τους. Και ενώ οι τράπεζες

-απαραίτητες για τον υπολογισμό του τεράστιου εξωτερικού χρέους - φαίνεται να γλύτωσαν, οι ΗΠΑ βομβάρδισαν το Υπουργείο Σχεδιασμού όπου φυλάσσονταν στατιστικά οικονομικά στοιχεία Θαυμαστής του Στάλιν ο Χουσεϊν, είχε οργανώσει σχεδιασμένη οικονομία, σταθερές τιμές και μισθούς, εθνικοποίηση του συστήματος υγιείας , εκπαίδευσης και άλλες υπηρεσίες. Το γενικό πλάνο είναι γνωστό: οι λεπτομέρειες όμως λείπουν. Και ο κίνδυνος υπερπληθωρισμού είναι μεγάλος όσον ακόμα δεν είναι γνωστοί οι μισθοί και οι τιμές. Με ένα πρώτο μέτρο, το δολλάριο κυκλοφορεί τώρα στη χώρα μαζί με το τοπικό δηνάριο.

 

Και  βέβαια, ανάμεσα σ’αυτό τον ωκεανό ονομάτων και αριθμών, γεννιέται το ερώτημα: όλες αυτές  οι πρωτοβουλίες και πιέσεις για να σταματήσουν οι συρράξεις , θα είναι ποτέ αποτελεσματικές αν, από τον οποιοδήποτε πόλεμο, δεν αφαιρέσουμε  το Κέρδος;

 

Από την Έλενα , γειά σας

 

 

Ιούνιος 2003

 

 ΟΙ ΑΛΗΘΕΙΕΣ  ΚΑΙ ΤΑ ΟΠΛΑ  ΠΟΥ ΔΕΝ ΒΡΙΣΚΟΝΤΑΙ

 

Με τηνΈλενα Σπηλιώτη

Φίλοι μου γεια σας,

 

Παραμονές της 4ης Ιουλίου και αυτό εδώ το κράτος φαίνεται να βασανίζεται από προβληματισμούς που δεν υπήρχαν όταν οι πατέρες του έθνους συνέτασσαν την Διακύρηξη της Ανεξαρτησίας.  Τα πράγματα τότε φαίνεται να ήταν πιό απλά, πιό βασικά και πιό δραματικά: ο εχθρός, ο πατριωτισμός, η ανάγκη της αυτοδιάθεσης με σκοπό την αξιοπρεπή επιβίωση ήταν πιό αναγνωρίσμα από ότι σήμερα. Σε μιά μέτρηση της εμπιστοσύνης των πολιτών (Chicago Tribune 15/6/03) διαπιστώνεται σταθερή πτώση του ενδιαφέροντος των ψηφοφόρων για την βασική αυτή διαδικασία ενός υγιούς δημοκρατικού πολιτεύματος, μιά μείωση της εμπιστοσύνης στους θεσμούς , στους ηγέτες που εκτείνεται και στο Κογκρέσσο καθώς τα τελευταία 40 χρόνια πολλές επίσημες υποσχέσεις κράτησαν μόνο εικοσιτετράωρα.

 

Στην δική μας γενιά, εντελώς πρωτότυπα, το κράτος προσπαθεί εκ των υστέρων να βεβαιώσει τους λόγους που έγινε ο πόλεμος του Ιράκ. «Είχαμε αμφιβολίες για την ύπαρξη των όπλων μαζικής καταστροφής αλλά λέγαμε ότι ο πρόεδρος θα ξέρει κάτι παραπάνω από μάς, » είπε ο στρατηγός Wesley Clark στην εκπομπή MEET THE PRESS στις 15 Ιουνίου ενώ, λίγη ώρα νωρίτερα,  από το C-SPAN ανοιχτές γραμμές φιλοξενούσαν τα ΝΑΙ και τα ΟΧΙ των πολιτών στο ερώτημα αν δικαιολογείται ποτέ ο πρόεδρος να ψεύδεται.

 

«Αν ο Μπούς λέει ψέμματα, δεν θα είναι ο πρώτος» είναι ο τίτλος του σχετικού άρθρου της Washington Post της 15/6/03 καθώς μεγαλώνει η πίεση τον Λευκό Οίκο να αποδείξει αν ο Σαντάμ είχε όπλα μαζικής καταστροφής και διασυνδέσεις με τον Μπίν Λάντεν – η δίδυμη δικαιολογία που έκανε τον πόλεμο εφικτό. «Τα βρήκαμε,» είπε ο πρόεδρος σε ομιλία του τον περασμένο μήνα στην πολωνική τηλεόραση. Δεν είναι ξεκάθαρο αν εννοούσε τα δύο κινητά εργαστήρια, τα οποία, σύμφωνα με συμπεράσματα της CIA, θα χρησιμοποιούντο για κατασκευή βιολογικών όπλων. Τα υπολείμματα όμως υλικού που βρέθηκαν στα οχήματα δεν δείχνουν ότι έγινε τέτοια χρήση τους. Και όλοι δείχνουν στην CIA καθώς επανεξετάζει πληροφορίες που είχε μαζέψει πρίν από τον πόλεμο.  Η Condoleeza Rice λέει οτι ο πρόεδρος εμπιστεύθηκε την CIA και ο διευθυντής της υπηρεσίας George Tenet, μετά από διαδόσεις ότι ο πληροφορίες ήταν πολιτικοποιημένα κατευθυνόμενες,  εγγράφως δηλώνει στις 29/5: «Ο ρόλος μας είναι να λέμε ό,τι βλέπουμε, να λέμε στους πολιτικούς τι ξέρουμε , τι νομίζουμε και σε τι το βασίζουμε. Η συλλογή και ανάλυση πληροφοριών είναι ένα χωριστό θέμα. Το τί κάνουν οι πολιτικοί με αυτή την πληροφορία είναι άλλο.» (ΤΙΜΕ 9/6/03)

 

Ηδη διαψεύσθηκε μια απο τις σχετικές ενδείξεις , δηλαδή ότι ο Σαντάμ εισήγαγε ουράνιο από την Νιγηρία  για την κατασκευή των όπλων.Επώνυμα, μάθαμε ότι η κατηγορία είχε βασιστεί σε πλαστά έγγραφα (Διεθνής Εταιρεία Ατομικής Ενέργειας, Los Angeles Times 15/6/03). Και το US News & World Report  (9/6/03) δίνει μια συγκλονιστική περιγραφή των σκληρών προσπαθειών του Κόλιν Πάουελ να ξεχωρίσει τι ευσταθούσε και τί όχι όταν ετοίμαζε τον λόγο του στα Ηνωμένα Έθνη.

 

Και οι απαντήσεις στα ερωτήματα, αν βρεθούν, δημιουργούν άλλα: Αν ο πρόεδρος, ο αντιπρόεδρος και ο υπουργός Άμυνας παραπλανήθηκαν από λανθασμένη πληροφόρηση της CIA, τότε η υπηρεσία δεν αποδίδει όπως πρέπει. Αν έγινε συνειδητή παραποίηση της αλήθειας, « γιατι το ενδεχόμενο της επίθεσης ήταν εκείνο που θα έπειθε τα πλήθη» (συζήτηση στην εκπομπή του Chris Matthews στο NBC, 15/6/03), τότε και αυτή η προεδρία πηγαίνει στις άλλες περιπτώσεις απόκρυψης της αλήθειας όπως: η απόφαση για του κόλπου του Τονκίνου όπου το Κογκρέσσο ενέκρινε την πολεμική επιχείρηση στην ΝΑ Ασία αφού ο τότε πρόεδρος Johnson το διαβεβαίωσε ότι βορειοβιετναμέζοι είχαν χτυπήσει πρώτοι αμερικανικά πλοία (4/8/1964). Δεν ήταν αλήθεια – οι νεκροί Αμερικανοι του πολέμου όμως έφτασαν τις 58 αληθινές χιλιάδες. Ακολούθησαν Νιξον (Watergate) Ρήγκαν («Δεν ήξερα τίποτα για τους Ιραν –κόντρα») Τζώρτζ Μπούς παλαιότερος («Διαβάστε τα χείλια μου: όχι νέοι φόροι.») Bill Clinton («Δεν είχα σχέσεις με αυτή την γυναίκα»).

 

Βέβαια, ο ομαδικοί τάφοι τελικά βρέθηκαν. Και νέες ομάδες επιθεωρητών συνεχίζουν να ψάχνουν μήπως και αυτά που δεν βρήκαν οι προηγούμενοι στη θέση τους,  βρίσκονται σε υπόγεια. Τριακόσιες θέσεις έχουν ερευνηθεί μέχρι τώρα και άλλες 600 έχουν σειρά για να βρεθούν τα όπλα που ο ιρακινός στρατηγός Αμίρ Σααντί, κύριος σύνδεσμος με του επιθεωρητές του ΟΗΕ,  δήλωσε , μετά την παράδοσή του στους Αμερικανούς, ο Σαντάμ είχε καταστρέψει μετά τον πόλεμο του Κόλπου το 1991.Το ίδιο δήλωσε και ο επιστήμονας Εμάντ Ανι που εργαζόταν στην δεκαετία του ’80 για την παραγωγή  αερίου που προσβάλλει τα νεύρα(US News 9/6/03).

 

Αλλα αξιόπιστη πληροφορία δεν σημαίνει απαραίτητα και αληθινή.

 

Και αν όλα αυτά είναι ή έτσι ή αλλιώς, πώς θα πείσουμε τα άλλα κράτη να μας ακολουθήσουν σε επόμενη επιχείρηση διευθέτησης των πραγμάτων στον κόσμο;

Μια ιταλική παροιμία λέει: «Τα ψέμματα έχουν κοντά πόδια και δεν πάνε μακρυά.»

Αν αυτό ισχύει για τον Σαντάμ, ισχύει και για μάς. Η εξουσία όμως φαίνετα να θαμπώνει αυτούς που την έχουν.

 

Παραμονές της 4ης Ιουλίου και στη δική μας γενιά, η έλλειψη προσχημάτων στα παιχνίδια της δύναμης είναι πιά ολοφάνερος κανόνας.

 

Ο υπουργός  Άμυνας Donald Rumsfeld δήλωσε ξεκάθαρα στους Βέλγους ότι αν δεν καταργήσουν τον νόμο που επιτρέπει την μήνυση ξένων στα δικαστήριά του για εγκλήματα πολέμου, οι ΗΠΑ θα μποϋκοτάρουν με την απουσία τους τις συναντήσεις του ΝΑΤΟ που έχει το στρατηγείο του στις Βρυξέλλες. Και τους θύμισε ακόμα ότι θα σταματήσουν την χρηματοδότηση για τα νέα κτίρια του οργανισμού. Άδικα εξηγεί ο Βέλγος ομόλογός του Andre Flahaut ότι ο νόμος έχει τροποποιηθεί ώστε το κράτος του να μπορεί να παραπέμπει τις μηνύσεις σε άλλες κυβερνήσεις, βγάζοντας τες απο το βελγικό δικαστικό σύστημα. Οι ΗΠΑ θέλουν την κατάργηση του νόμου που επέτρεψε, μεταξύ άλλων, σε Βέλγο δικηγόρο  να μηνύσει τον πρώην πρόεδρο Μπούς, το στρατηγό Norman Schwartzkopf, τον αντιπρόεδρο Dick Cheney και τον αρχηγό των στρατιωτικών δυνάμεων στο Ιράκ Tommy Franks.(13/6/03)

 

Την ίδια μέρα, ο ΟΗΕ ενέκρινε την επέκταση για ένα ακόμα χρόνο της εξαίρεσης των αμερικανών στρατιωτών της  ειρηνευτικής δύναμης από τις πράξεις του Διεθνούς Δικαστηρίου Εγκλημάτων που θα αρχίσει τις εργασίες του μέσα στον χρόνο, δικάζοντας μηνύσεις για γενοκτονία και εγκλήματα κατά της ανθρωπότητας που διαπράττονται μετά την 1 Ιουλίου 2002.Το σκεπτικό είναι ότι οι Αμερικανοί στρατιώτες μπορεί να δικαστούν με προκατάληψη. Την περασμένη εβδομάδα οι ΗΠΑ είχαν ειδοποιήσει την Ευρωπαϊκή Ένωση ότι η μή αποδοχή της εξαίρεσης θα βαθύνει το δι-ατλαντικό χάσμα που δημιουργήθηκε μεταξύ τους με  αφορμή τον πόλεμο του Ιράκ. Και μετά την έγκριση της 12/6, δήλωσαν ότι θ συνεχίσουν τις προσπάθειες για συνέχιση της εξαίρεσης. Ο Έλληνας πρέσβης στον ΟΗΕ Αδαμάντιος Βασιλάκης, εκπροσωπώντας τον οργανισμό, ειδοποίησε τις ΗΠΑ ότι « η αυτόματη ανανέωση θα μπορούσε να υπονομεύσει το πνεύμα της ιδρυτικής συνθήκης του Δικαστηρίου (Ρώμη 1998) και τους θεμελιώδεις σκοπούς του». Ο Bill Clinton είχε υπογράψει την συνθήκη – ο Τζώρτζ Μπούς  απέσυρε την υπογραφή.

 

Στο μεταξύ, στο Ιράκ, ενώ εμείς κοιτάζαμε αλλού, το αμερικανικό Σώμα Μηχανικού δήλωσε ότι δεν πρόκειται να γίνει, όπως αναμενόταν, νέα δημοπρασία για την αναζωογόνηση της πετρελαιϊκής βιομηχανίας της χώρας που τώρα έχει με απευθείας ανάθεση η εταιρεία Halliburton, γνωστή για τους πρόσφατους δεσμούς της με τον αντιπρόεδρο Cheney.Το μέγεθος των εργασιών έχει στο μεταξύ αυξηθεί, καθώς και το κυβερνητικό κόστος σε $184.7 εκατομμύρια σε σχέση με τα $76.7 εκ. του περασμένου μήνα . Και όσο για τη εκστρατεία απαλλαγής της ιρακινής κυβερνητικής μηχανής, του στρατού και του Υπουργείου Πληροφοριών από πρώην οπαδούς του κόμματος Μπάαθ, διαμαρτυρίες ακούγονται ότι υπήρχαν και αδικίες ανάμεσα στις 400.000 απολύσεις που έκανε  ο ειδικός τοποτηρητής Paul Bremer. Και το περιοδικό NATION (23/6/03) αναρωτιέται αν έτσι ανοίγει ο δρόμος για ιδιωτικοποίηση απο αμερικανικές εταιρείες των κρατικών βιομηχανιών και τμημάτων του ιρακινού δημόσιου τομέα

 

Το ίδιο περιοδικό στις 16/603, σχολιάζει την απόφαση του Συμβουλίου Ασφαλείας του ΟΗΕ για την άρση των κυρώσεων κατά του Ιράκ (22/5/03), γράφοντας ότι η απόφαση έβαλε τέλος στον οικονομικό στραγγαλισμό του κράτους επί 13 χρόνια που προκάλεσε την δυστυχία των πολιτών του αλλά και έθεσε σταθερά στα χέρια των ΗΠΑ τα έσοδα από το πετρέλαιο. Η απόφαση δημιουργεί ένα «Ταμείο Ανάπτυξης του Ιράκ» για την διαχείρηση του υπολοίπου του προγράμματος τρόφιμα-αντι-για-πετρέλαιο (περίπου $13 δισεκατομμύρια) και τα μελλοντικά έσοδα από  τις πωλήσεις πετρελαίου, περίπου $20 δις τον χρόνο.Η διάθεση θα γίνεται με συνεννόηση με την μεταβατική κυβέρνηση αλλα ο πραγματικός έλεγχος παραμένει στις συμμαχικές δυνάμεις. Η Κεντρική Τράπεζα θα μπορεί να διορίζει επιθεωρητές του Ταμείου αλλα δεν θα συμμετέχει στις οικονομικές αποφάσεις. Το Συμβούλιο θα μπορεί να αναθεωρήσει την εφαρμογή της συμφωνίας μετά από 12 μήνες αλλά, καθώς θα απαιτείται καταφατική απόφαση του Συμβουλίου για κάθε μετατροπή,  οι ΗΠΑ και η Βρεττανία θα μπορούν να θέσουν βέτο σε κάθε αλλαγή του ελέγχου τους . Και η κατάσταση θα παραμείνει ίδια μέχρι την σύσταση διεθνώς αναγνωρισμένης «κανονικής» κυβέρνησης, μια διαδικασία που μπορεί να κρατήσει χρόνια.

 

Στις παραμονές της 4ης Ιουλίου, αυτό τον χρόνο, με αφορμή και την πτώση μύθων όπως ο Σάμμυ Σόζα και η Μάρθα Στούαρτ, διαβάζονtαι όροι όπως «Είδωλα της δύναμης με πήλινα πόδια » (Chicago Tribune 8/6/03). Και ο Dan Garrison, καθηγητής Κλασσικών Σπουδών στο Northwester University, θυμάται και θυμίζει τους αρχαίους Έλληνες. «Οι Έλληνες ήξεραν να μην εμπιστεύονται την δύναμη,» δηλώνει στο Chicago Tribune.

« Σήμερα, όταν κάποιος αποκτά δύναμη τείνει να χάσει την αίσθηση του μέτρου.Δεν είναι τόσο η υπερηφάνεια, αλλά η αλαζονεία – αυτό που οι Έλληνες ονόμαζαν ΥΒΡΙΣ.»

 

Πως θα θέλαμε, για μιά φορά, οι πρόγονοί μας να ΜΗΝ είχαν δίκιο.

 

Από την Έλενα, σε όλους,

Καλό καλοκαίρι

 

 

August 2003

 

ΣΕ ΚΟΥΒΕΝΤΑ ΝΑ ΒΡΙΣΚΟΜΑΣΤΕ

 

ΤΑ ΠΟΡΤΟΚΑΛΛΙΑ ΤΗΣ ΚΑΛΙΦΟΡΝΙΑΣ

ΚΑΙ Η ΠΡΟΕΔΡΙΚΗ ΣΥΓΚΟΜΙΔΗ ΤΟΥ 2004

 

Με την  Έλενα Σπηλιώτη

 

Φίλοι μου γειά σας.

 

Και εκεί που νομίζαμε ότι η επόμενη χρονιά θα έχει το μεγαλύτερο εκλογικό ενδιαφέρον, διαπιστώνουμε ότι η εκλογική αναμέτρηση για πρόεδρο ξεκινά στην Καλιφόρνια από την αναμέτρηση για κυβερνήτη. 

 

Στις 7 Οκτωβρίου θα μάθουμε άν ο Gray Davis θα είναι ο δεύτερος κυβερνήτης στην ιστορία της χώρας που θα εκδιωχθεί από το πόστο του μετά τον Lynn Frazier, κυβερνήτη της Β.Ντακοτα που είχε κατηγορηθεί για προώθηση ριζοσπαστικού σοσιαλισμού 82 χρόνια πρίν. Ο Frazier  ανέκαμψε αργότερα  και συνέχισε την καρριέρα του ώς γεροθσιαστής για 18 χρόνια.  Ο Davis κατηγορείτα για απόκρυψη αλήθειας σχετικά με τα οικονομικά της πολιτείας και για χρονοβόρα αντιμετώπιση κρίσεων – ή, όπως το θέτει η εφημερίδα Chicago Tribune (17/8/03), ήταν στο λάθος πόστο, την λάθος στιγμή γιατί παρόμοια σκάνδαλα έχουν γίνει και αλλού – μόνο που τώρα ο νόμος της πολιτείας που επιτρέπει την ανάκληση της ψήφου διευκολύνει την κατάσταση για τους αντίπαλους.

Τριάντα δύο φορές έχει αποπειραθεί να γίνει εφαρμογή του νόμου στην Καλιφόρνια τα τελευταία 50  χρόνια, σε θητείες διαφόρων κυβερνητών αλλα για πρώτη φορά ψηφίστηκε. «Αν αυτό επιτύχει (την απομάκρυνση του κυβερνήτη), δεν υπάρχει τέλος στην δυνατότητα χρήσης του νόμου σαν ..μέσου μαζικής καταστροφής,» λέει ο πρώην σύμβουλος του Davis, Garry South.

 

Δεν είναι όμως ένα θέμα καθαρά τοπικό. Λιγους μήνες πριν από την έναρξη της προεκλογικής περιόδου για τις προεδρικές του 2004, η περίπτωση της Καλιφόρνιας

δονεί τις μελλοντικές ισορροπίες.

 

Σύμφωνα με μια ανάλυση της εφημερίδας USA Today ( 8/8/2003), η υποψηφιότηττα του  Arnold Schwartzeneger θα φέρει νέους ψηφοφόρους στο Ρεπουμπλικαικό κόμμα , αυξάνοντας τις πιθανότητες για τον Τζώρτζ Μπούς να κερδίσει αυτή την πολιτεία το 2004. Οι Δημοκρατικοί αγωνιούν για την διαρροή χρημάτων και ..προσοχής από τους υποψηφίους τους  και αναρωτιούνται αν θα έπρεπε να συστρατευθούν πίσω από κάποιον άλλο παρά από τον Davis.

 

Η ανάκληση ψήφου της Καλιφόρνια θα αλλάξει το τοπίο των προεδρικών εκλογών του 2004. Ολόκληρες συνομοταξίες ψηφοφόρων μπορεί να μετακινηθούν σε άλλο στρατόπεδο. Η Καλιφόρνια έχει 55 ψήφους του Εκλογικού Κολλεγίου (Electoral College) δηλαδή το 20% των 270 ψήφων που χρειάζονται για να κερδηθεί. Το 2000, ο Αλ Γκόρ κέρδισε την πολιτεία από τον Τζώρτζ Μπούς με διαφορά 54-42%.

 

Η κατάσταση για τον πρόεδρο είναι κάπως άβολη. Μερικοί τοπικοί Ρεπουμπλικανοί είχαν παραπονεθεί όταν ανακατεύτηκε την πολιτειακή πολιτική κατάσταση υποστηρίζοντας τον πρώην δήμαρχο του Los Angeles, Richard Riordan στις κυβερνητικές εκλογές του 2002. Ο Riordan έχασε στις προκριματικές από τον  Bill Simon που στην συνέχεια ηττήθηκε από τον Davis.

 

Μερικοί σύμβουλοι του προέδρου πίστευαν ότι ένας αποδυναμωμένος Davis στην θέση του κυβερνήτη και χιλιάδες  θυμωμένων (ακόμα) ψηφοφόρων, θα έκανε τα πράγματ απιό εύκολα για τον πρόεδρο το 2004. Αλλά μόλις η απόφαση για την ανάκληση ελήφθη, την υποστήριξαν , χωρίς να προωθήσουν ένα συγκεκριμένο υποψήφιο. Μέχρι στιγμής, η αλλαγή γνώμης του βουλευτή Darrell Issa που δήλωσε ότι αποσύρεται από τον αγώνα μπορεί να σημαίνει συσπείρωση  πίσω από τον Schwartzeneger.

 

Σε κάθε περίπτωση, ο πρόεδρος φαίνεται να οφελείται, ακόμα και αν ο Davis επιβιώσει , σε έναν αγώνα δύσκολο για τον οποίον, τα εθνικά δημοκρατικά κόμματα και οι εργατικές ενώσεις θα χρειαστεί να ξοδέψουν  υπέρογκα ποσά που θα λείψουν από τις εκλογές του 2004.

 

Οι Δημοκρατικοί υποστηρίζουν ότι η ανάκληση είναι ένα είδος πραξικοπήματος της Δεξιάς  παράταξης και μια προσβολή στην Δημοκρατία. Τώρα όμως που δύο Δημοκρατικοί, ο βοηθός κυβερνήτης Cruz Bustamante και ο Επιθεωρητής Ασφαλήσεων  John Garamendi  και ένας μετριοπαθής Schwartzeneger αγωνίζονται και ο συντηρητικός Issa αποσύρθηκε, το πρώτο επιχείρημα καταρρέει.

 

Το δεύτερο δεν είναι αρκετά δυνατό, σύμφωνα με μερικούς Δημοκρατικούς. Η Donna Brazil, διευθύντρια της προεκλογικής εκστρατείας του Al Gore  το 2002, δηλώνει ότι η αντίδραση στην ανάκληση πρέπει να συνεχιστεί, σε συνδυασμό όμως με συσπείρωση πίσω από έναν υποψήφιο άλλον από τον Davis που έχει εκτεθεί αρνητικά (LATimes 8/8/03).

 

Δίλημμα λοιπόν τεράστιο για τους Δημοκρατικούς που πρέπει να συγκεντρώσουν χρήματα από αποπροσανατολίσιμους ψηφοφόρους και συγχρόνως να κρατήσουν τις αποστάσεις από τον Davis, χωρίς να φανεί ότι υποστηρίζουν άλλον. Και αυτό γιατί , όποιος και να εκλεγεί , θα τους είναι απαραίτητος το 2004.

 

Για όλους αυτούς τους λόγους, ενδιαφέρει να παρακολουθήσουμε την ανάπτυξη του αγώνα των βασικώτερων υποψηφίων , καθώς αλυσσιδωτά, τα αποτελέσματα της Καλιφόρνιας, θα  αποφασίουν ποιός θα είναι συνεταίρος στην τσέπη και την περίθαλψη, στην ζωή μας δηλαδή, τα επόμενα τέσσερα χρόνια.

 

Χαρακτηριστικό αυτής της εκλογικής αναμέτρησης είναι η ομάδα που αναμένεται να εμφανιστεί σύντομα, συνδυάζοντας τα μέχρι τώρα.. ασυνδύαστα , και  συγκεκριμένα «Οι Δημοκρατικοί του Arnold» (LATimes 8/17/03): τάξη εργατική που λογικά θα αναμενόταν να ψηφίσει Δημοκρατικούς, σίγουρα αποξενωμένη από τα πολιτικά, ίσως εκείνοι που στην Μινεσσότα ψήφησαν τον Τζέσσι Βεντούρα. Από το 1990, παρατηρείται μια αύξηση των ψηφοφόρων που αρνούνται να δηλώσουν κομματική προτίμηση κατά 1% σε κάθε εκλογικό κύκλο.Και η δραματική λεπτομέρεια είναι το ποσοστό τους των 30-40% μεταξύ εκείνων που ψηφίζουν για πρώη φορά. Είναι πιθανώτερο να εμφανιστεί στις κάλπες ο εικοσάχρονος που έχει δεί τον Schwartzeneger δύο –τρείς φορές στον κινηματογράφο για να ψηφίσει τον «Arnold» παρά ο 60χρονοςπου τον θεωρεί διασκεδαστικό αλλά ελάχιστα αξιόπιστο ως κυβερνήτη.

 

Ο μόνος που θα υποστεί πραγματική βλάβη μέχρι στιγμής φαίνεται να είναι ο Davis. Κάτι παρόμοιο ξαναέγινε μεταξύ 1966 –όταν ο Ρήγκαν εξελέγη κυβερνήτης - και 1994, όταν οι Δημοκρατικοί του Ρήγκαν άλλαξαν στρατόπεδο στις κάλπες και οι Δημοκρατικοί της Καλιφόρνιας έχασαν έξι φορές συνέχεια . Μόνο όταν η κατηγορία αυτή πέρασε στην Ιστορία στα τέλη της δεκαετίας του 90 κατάφεραν να συνέρθουν οι Δημοκρατικοί στα πολιτικά πράγματα της Καλιφόρνιας.

 

Άμεσου δικού μας ενδιαφέροντος μπορεί να είναι η εμφάνιση στο συγκεκριμένο πολιτικό προσκήνιο της  ανεξάρτητης  Αριάννας Στασινοπούλου -  Huffington, πολιτικής συνεργάτιδας σημαντικών εφημερίδων όπως οι LATimes και Chicago Sun Times. Στην δημοσιότητα από τα είκοσί της χρόνια, έγινε διάσημη  όταν, φοιτήτρια ακόμα στην Αγγλία, εξέδοσε το αντιδραστικό βιβλίο «Η Θηλυκή Γυναίκα», την εποχή που το φεμινιστικό κίνημα έφτανε σε άκρα πρίν βρεί κι αυτό την ιστορική του μέχρι στιγμής ισορροπία  Και συνέχισε, από τότε με μελέτες, βιβλία, άρθρα, ραδιοφωνικά shows και άρτιο αν και αντιδραστικό πολιτικό λόγο, μέχρι που αποφάσισε ότι η αρένα είναι και γι’αυτήν. Χαρακτηριστικό της παρουσίας της είναι ότι, σίγουρη για την προετοιμασία της τα προβλήματα της πολιτείας, ζητά ήδη, σε αντίθεση με άλλους, σειρά από πολιτικές μονομαχίες (debates) στα media , μεταξύ των υποψηφίων.

 

H  Huffinton είναι ανάμεσα στους σημαντικώτερους υποψήφιους που απάντησε με συγκεκριμένες προτάσεις στο ερωτηματολόγιο της LATimes  (8/17/03) σχετικά με την δημοσιονομική κρίση της πολιτείας που οδήγησε τον Davis  να πραγματοποιήσει υπέρογκο δανεισμό για να διορθώσει το έλειμμα  προϋπολογισμού των $38 δις αυτού του χρόνου. Σε λεπτομέρειες, πάντως, οι υποψήφιοι είναι όλοι ασαφείς.

Εκτός από τον Schwartzeneger ο οποίος απλά …αρνείται να απαντήσει. «Δεν άκουσα,» έχει πεί επανειλημμένως (MEET THE PRESS 8/10/03) όταν η ερώτηση είναι για τους νέους φόρους και τον περιορισμό των δαπανών- την καυτή δηλαδή πατάτα που μαζί με το τεράστιο πολιτειακό έλειμμα  που θα κληρονομήσει ο επόμενος κυβερνήτης, τα σοβαρώτατα θέματα που έρριξαν τον Davis.

 

Αλλά τί ζητά ένας εκατομμυριούχος ηθοποιός με καλές οικογενειακές διασυνδέσεις στον πολιτικό στίβο? «Το κάνει από ιδεολογία,» διακηρύσσουν οι υποστηρικτές και εκπρόσωποί του(Bill Maher Show 8/9/03 – για να πάρουν την εξής απάντηση: « Η βιομηχανία του κινηματογράφου δεν είναι εύκολη για έναν ηθοποιό 56 χρόνων που έιχε μόνο ρόλους exterminator

 

…Βιάσου Άρνολντ - Οι αστέρες όσο και να κρατήσουν είναι διάττοντες.

Άλλα είναι τα αστέρια που απασχολούν τελικά τον ψηφοφόρο,  στο τέλος της μέρας, όταν κλείσει την τηλεόραση μετά το αγαπημένο του show ή το περιοδικό με τα βαρύγδουπα άρθρα όπως «Ζωή μου με Μια Κέννεντυ». Είναι τα φώτα στα μάτια της οικογένειας που εξαρτάται από αυτούς, τα φώτα στα μάτια του ειδώλου τους στον καθρέφτη που ρωτούν : «Του χρόνου, θα τα καταφέρω?»

 

Από την Έλενα ,

Γειά σας

 

 

 

 

Σεπτέμβριος 2003

 

ΑΠΕΛΕΥΘΕΡΩΣΕΙΣ ΚΑΙ…ΠΟΙΟΣ ΕΧΕΙ ΣΕΙΡΑ

 

Με την Έλενα Σπηλιώτη

 

Προς το τέλος της χρονιάς και με ένα επιπλέον μέτωπο ανοιχτό από ό,τι πέρυσι τέτοια εποχή, ο πρόεδρος Μπούς ζητά από το Κογκρέσσο άλλα $87 δις για να συνεχίσει την νικηφόρα πορεία του στο Ιράκ και το Αφγανιστάν. Ενδεχομένως θα εγκριθούν αλλά οι αντιρρήσεις θα είναι πολλές και ο αγώνας του να επιμένει με σαθρά επιχειρήματα να πείσει θα μεταφερθεί στην χρονιά της προεκλογικής του εκστρατείας. Για να ελαχιστοποιηθεί η βλάβη, ο δικτυακός τόπος SLATE  (14-09-03) έχει μια πρόταση: Πρόεδρε πές: «Κάναμε λάθος ».

 

Μήνες μετά από την έναρξη της αμερικανικής παρουσίας στο Ιρακ  ( για κατοχή ή απελευθέρωση), ή έννοια της δημοκρατίας όπως την εννούμε εμείς δεν έχει ακόμα επεκταθεί σ’αυτό το τμήμα του αραβικού κόσμου , όπως διαβεβαίωναν ότι θα γίνει οι εκπρόσωποι της αμερικανικής εξωτερικής πολιτικής.  Και χωρίς καν βαθυστόχαστες αναλύσεις, μόνο και μόνο η μελέτη ενός παλιού αραβικού ανεκδότου λέει πολλά για την νοοτροπία των ανθρώπων εκεί. « Επανεξελέγεις  με 99,9%,» αναγγέλει με χαρά ο συνεργάτης Άραβα δικτάτορα σε δημοψήφισμα με μόνο έναν υποψήφιο. «Δηλαδή, μόνο 0,1% των πολιτών δεν σε ψήφισαν. Τι περισσότερο θα μπορούσες να θέλεις;» «Τα ονόματά τους,» απαντά συνοφρυωμένος ο δικτάτορας.

 

Μπορεί σύμφωνα με τις επίσημες ανακοινώσεις να προχωρούμε, αλλά ή αίσθηση που υπάρχει είναι αυτή της στασιμότητας. Κάτι από αυτά που κάνουμε πρέπει να είναι λάθος – και μιά ενδιαφέρουσα άποψη είχε ήδη διατυπωθεί σε εποχή πλήρους πολέμου στο περιοδικό Christian Monitor (αναδημοσίευση στο Chicago Sun Times 6-4-2003) σε άρθρο με τίτλο «Γιατί η δημοκρατία στην Μέση Ανατολή είναι σπάνια.» « Η φράση «Φυλές με σημαίες» έχει χρησιμοποιηθεί για να περιγράψει τους αραβικούς λαούς όπου το μοντέλλο του ευρωπαϊκού κράτους όπως διαμορφώθηκε τον 20ό αιώνα δεν συνάδει με τις αραβικές παραδόσεις της πίστης στην φυλή και τον πολιτικό ή θρησκευτικό αρχηγό. Και άν δεν υπάρχει ισχυρός ηγέτης, οι Άραβες τείνουν σε συνεχείς μεταξύ των φυλών τους διενέξεις. Οι δομές – βουλή, πολιτική κόμματα, εκλογές και σχετικά ελεύθερος τύπος υπάρχουν σε μερικά κράτη της περιοχής . Στο Μπαχρέϊν δόθηκε για πρώτη φορά πέρυσι δικαίωμα ψήφου στις γυναίκες και το Κατάρ εισήγαγε τις δημοτικές εκλογές.  Αλλά σ’αυτές τις  ανατολίτικες δημοκρατίες οι αποφάσεις παίρνονται σύμφωνα με παλιούς ανατολίτικους κανόνες των σχέσεων δύναμης σε κοινωνίες βασισμένες στην εθνικότητα, θρησκεία, έλεγχο των χρημάτων και του στρατού.»

 

Ενας από τους λόγους είναι η τεχνητή φύση των κρατών στην Μέση Ανατολή. Τα περισσότερα σχηματοποιήθηκαν σύμφωνα και με τα συμφέροντα Αγγλίας και Γαλλίας μετα τον Πρώτο Παγκόσμιο Πόλεμο.Κανένας από τους λαούς των κρατών αυτών δεν έχει διαμορφώσει μόνος του τα σύνορά του, ούτε διάλεξε τους ηγέτες του ή το σύστημα διακυβέρνησής του.

 

Μήνες μετά από αυτή την δημοσίευση και ώρες μετά από την αίτηση του προέδρου για επι πλέον χρήματα σε έναν αγώνα που κοστίζει ήδη συνεχώς  και αμερικάνικες ζωές, οι αγωνιώδεις ανησυχίες εκείνων που μελετούν την διαφορετικότητα αυτών των λαών τους οποίους επειγόμεθα να εκπολιτίσουμε  εκφράζονται και πάλι. Ο Jerome Braun Hudson , σύμβουλος στο Hudson Institute της  Indianapolis, ινστιτούτο διεθνώς αναγνωρισμένο για μελέτες εσωτερικής και εξωτερικής πολιτικής,  γράφει στην εφημερίδα Chicago Tribune (14-9-03): «Οι Ιρακινοί μπορεί να πιστεύουν ότι η κοινωνική τάξη χρειάζεται ένα σταθερότερο χέρι στην κορυφή απ΄ότι φανταζόμαστε. Ή, το αντίθετο: ότι το κράτος τους πρέπει να είναι μια χαλαρή ομοσπονδία μεταξύ θρησκευτικών και εθνικών ομάδων (όπως συμβαίνει στον Λίβανο όπου οι σέκτες αντιπροσωπεύονται στην κυβέρνηση).Το δυτικό σύστημα των δύο κομμάτων στην εξουσία υποχρεώνει τους λαούς αυτούς σε συνασπισμό και συμβιβασμό σε επίπεδο λαϊκής βάσης.»

 

Ερωτήματα συνεχή για την κατοχική πολιτική των ΗΠΑ συγκεντρώνονται και στο άρθρο του Cheriff Bassiouni, καθηγητή στην Έδρα των Ανθρωπίνων δικαιωμάτων στο Πανεπιστήμιο του Σικάγου (Chicago Tribune 14-9-2003). Ζητά να πάρουν τις ευθύνες τους όσοι συμβουλεύουν τον πρόεδρο να επιμένει στην επιβολή του Ahmad Chalabi ο ποίος αποδεδειγμένα δεν έχει λαϊκή υποστήριξη και ρωτά: Πώς δεν γίνεται αντιληπτό ότι  η διάλυση της ιρακινής αστυνομίας και του στρατού  που οδήγησε στην έλλειψη αποτελεσματικής προστασίας των πολιτών – μια υποχρέωση των δυνάμεων κατοχής από την Συνθήκη της Γενεύης- μπορεί να φέρει εμφύλιο πόλεμο ανάμεσα στου Σιίτες, τους Σουνίτες και τους Κούρδους; Ποιος θα οφεληθεί από την διάλυση του κράτους; Γιατί δεν έχουν αχθεί σε δίκη οι χειρότεροι εγκληματίες του κόμματος Μπάαθ και γιατί δεν υπάρχει επιτροπή του ΟΗΕ για συλλογή στοιχείων – που και αυτά σιγά σιγά εξαφανίζονται. Ποιός θα οφεληθεί από την ιδιωτικοποίηση της ιρακινής οικονομίας όταν ιδιωτικό κεφάλαιο δεν υπάρχει και το τραπεζικό σύστημα έχει καταρρεύσει;  Και ακόμα, γράφει ο καθηγητής Bassiouni, στην Βαγδάτη κυκλοφορούν σενάρια ότι η αμερικανική κατασκοπεία πήρε την άδεια να κλείσει συμφωνίες με διαβόητους εγληματίες για ανταλλαγή πληροφοριών, ιδιαίτερα για τα όπλα μαζικής καταστροφής που ακόμα δεν έχουν βρεθεί.

 

Στο μεταξύ, στην ίδια περιοχή, αυξάνεται η πίεση στο Ιράν αυτή τη φορά (12-09-03): Προθεσμία του ΟΗΕ μέχρι τις 31 Οκτωβρίου  να αποδείξει ότι δεν κατέχει μυστικό ατομικό πρόγραμμα, δηλαδή ότι δεν παραβιάζει την Συνθήκη της Μή Διασποράς Πυρηνικών Όπλων όπως το κατηγορούν οι ΗΠΑ (βλέπε «Άξονας του Κακού»)  Εξαλλοι οι εκπρόσωποι του Ιράν, εγκατέλειψαν την θέση τους στην 35-μελή επιτροπή της Διεθνούς Υπηρεσίας Ατομικής Ενέργειας, κατηγορώντας τις ΗΠΑ ότι σχεδιάζουν εισβολή στη χώρα τους. Με την προειδοποίηση ότι πρέπει να επανεξεταστούν οι σχέσεις Ιράν και επιτροπής, ο Ιρανός πρέσβηςτου ΟΗΕ στην Βιέννη  Ali Akbar Salehi έκανε και την υπενθύμιση οτι μεταξύ των χωρών που δεν υπέγραψαν ποτέ την Συνθήκη (Ινδία, Πακιστάν) είναι και το Ισραήλ που δεν έχει παραδεχθεί κατοχή πυρηνικών αλλά ειδικοί της μή-διασποράς αδυνατούν να το πιστέψουν. Και κατήγγειλε στάση ιδιαίτερης μεταχείρησης του Ισραήλ (REUTERS 12-09-03).

 

Η πεποίθηση ότι το Ισραήλ διαθέτει πυρηνικό οπλοστάσιο τα τελευταία δέκα χρόνια επαναλαμβάνεται και στις τοποθετήσεις του πυρηνικού ειδικού συμβούλου John Large ο οποίος  εξηγεί από το BBC  (12-09-03) ότι το πρόβλημα εστιάζεται στο πρόγραμμα εμπλουτισμού ουρανίου από το Ιραν. Ο Large υποστηρίζει οτι ο εμπλουτισμός ουρανίου δεν είναι απαραίτητος για χρήση στους αντιδραστήρες που παράγουν ενέργεια όπως δηλώνει το Ιράν (οι ρωσικοί αντιδραστήρες που κατασκευάζονται αυτή τη στιγμή στην Busher διαθέτουν δικό τους ρωσσικό καύσιμο) και , επομένως, ο εμπλουτισμός σκοπεύει, σχεδόν σίγουρα, σε πρόγραμμα πυρηνικών όπλων.

 

Το Ιράν όμως έχει αποτελέσει θέμα συζητήσεων και πάλι , εδώ και καιρό. Ήδη από τον Μάη του 2003, η εφημερίδα LATimes (29-05-03) ειδοποιούσε ότι αμερικανική επέμβαση, άμεση ή έμμεση, εναντίον του Ιράν θα ήταν μεγάλο λάθος – γιατί το Ιράν είναι διαφορετικό από το Ιράκ. Πανεπιστημιακοί καθηγητές και σπουδαστές διαμαρτύρονται κατά του καθεστώτος παρά τις σποραδικές συλλήψεις και σχετικά ελεύθερες εκλογές έχουν φέρει στην εξουσία τον πρόεδρο Mohammad Khatami, έναν ρεφορμιστή χαμηλών ταχυτήτων που πρόσφατα κάλεσε τον Ισλαμικό κόσμο να απαρνηθεί την τρομοκρατία και τον  φανατισμό. Ο μισός πληθυσμός έχει γεννηθεί μετά την επανάσταση του 1979 και οι νέοι αγαπούν όλες τις εκδηλώσεις που οι μουλάδες μισούν, απο την ροκ μουσική μέχρι τα …κραγιόν. Οι κρυφές στρατιωτικές δραστηριότητες θα οδηγούσαν σε ξέσπασμα αντι-αμερικανισμού. Οι ΗΠΑ θα έπρεπε να ενθαρρύνουν αλλαγές με σταθερή εξωτερική πίεση μέσω συνομιλιών χαμηλών βαθμών με τους Ιρανούς επισήμους και να αποφύγουν επαφές με αμφίβολες εξόριστες ομάδες   Πενήντα χρόνια από το Αγγλο-αμερικανικό πραξικόπημα (1953) που έρριξε τον δημοκρατικά εκλεγμένο Mohammad Mossadegh και εγκαθίδρυσε τον Σάχη Ρεζά Παχλεβί  (βλέπε και το βιβλίο «All the Shahs Men  του ρεπόρτερ των NY Times Stephen Kinzer )και  24 χρόνια από την δική του έκπτωση που βοήθησε την επέκταση του ισλαμικού μιλιταρισμού και οδήγησε σε κυβέρνηση κληρικών (Christian Science Monitor 22-08-03), η κυβέρνηση Μπούς φαίνεται να έχει υποστηρίξει τους σκληροπυρηνικούς καλλιεργώντας σχέσεις με Ιρανούς εξόριστους που θέλουν την επιστροφή της μοναρχίας και προωθώντας καμπάνια για την υπονόμευση της κυβέρνησης των κληρικών.

 

Μπορεί άλλες χώρες, όπως η Ρωσσία να ζητούν αυστηρό έλεγχο του Ιράν για να μην επαναληφθεί ο διατλαντικός καυγάς όπως για το Ιράκ αλλά το Ιράν έχει δείξει και διάθεση να βοηθήσει, πραγματοποιώντας συλλήψεις μελών της Αλ Κάϊντα που μετέφεραν στην Σαουδική Αραβία. Η εφημερίδα Washington Post πάντως, αναφέρει ήδη από τις 29 Μαϊου ότι  στην αμερικανική κυβέρνηση υπάρχει μια διάθεση αποσταθεροποίησης του καθεστώτος στο Ιράν, ίσως υποστηρίζοντας ένα επαναστατικό κίνημα με βάση στο Ιράκ που παλιότερα προστατευόταν από τον Σαντάμ.

 

Και ενώ απειλούμε να τιμωρήσουμε και τρίτη δύναμη μέσα σε δύο χρόνια,  έχουμε ξεχάσει πως αυτή την στιγμή κατέχουμε μια χώρα με την οποία δεν είμαστε επίσημα σε πόλεμο. Γιατί, όπως θυμίζει ο καθηγητής Bassiouni, ακόμα και η  απόφαση του Συμβουλίου Ασφαλείας που - κατ’εξαίρεση - θα ενέκρινε έναν πόλεμο ακόμα και χωρίς την άδεια του Κογκρέσσου, λείπει.

 

Θα δούμε τάχα μιά επανάληψη της περυσινής ιστορίας στην αμερικανική σταυροφορία για εκδημοκρατισμό άλλων χωρών;  Ή θα πρόκειται απλά για προσπάθεια αναζωπύρωσης αισθημάτων που έδοσαν υψηλότατα προσοστά στον πρόεδρο μετά το 9/11?  (Καλού-κακού, το Ρεπουμπλικανικό Κόμμα έχει ορίσει για έδρα του συνεδρίου του, ακριβώς πρίν από την διεξαγωγή των εκλογών,  την Νέα Υόρκη (CNN 11-09-03).

 

«Θα καλυτερέψουμε με τον καιρό,» υποσχέθηκε ο Lawrence Di Rita, ειδικός συνεργάτης του Donald Rumsfeld, προσπαθώντας να βεβαιώσει τους συνομιλητές του ότι το Πεντάγωνο μελετά προσεχτικά το μάθημα του Ιράκ, ώστε η επόμενη εισβολή σε άλλη χώρα να είναι ομαλώτερη.(Los Angeles Times 21-7-03) «Θεωρούσαμε πάντα τις εχθροπραξίες τις..μετά, σαν μιά φάση διαφορετική από τις μάχες. Αυτές οι καταστάσεις μάλλον θα συνεχιστούν. Αυτό είναι και το μέλλον του κόσμου στον οποίο ζούμε σήμερα,» πρόσθεσε για να καταλήξει: «Θα γίνουμε καλύτεροι όσο κάνουμε το ίδιο ΠΙΟ ΣΥΧΝΑ.»

 

Το ερώτημα είναι άν καταλάβαινε τί έλεγε.

 

Από την Έλενα ,

Γειά σας

 

 

Οκτώβριος 2003

 

ΤΑ ΠΑΡΑΞΕΝΑ ΠΑΝΤΡΕΜΜΑΤΑ ΤΟΥ ΟΚΤΩΒΡΗ 

 

Με την Έλενα Σπηλιώτη

 

Και παρ’όλο ότι είμαστε στον Οκτώβρη, η κατάσταση θα μπορούσε να περιγραφεί με το ερωτηματικό μιάς παροιμίας που παραπέμπει σε άλλους μήνες: Τι σχέση έχει ο Μάρτης με την Σαρακοστή? Ελα που έχει. Και έλα που όλα, ακόμα και τα πιό απίθανα και τα πιό μακρυνά δείχνουν να έχουν μιά άρρηκτη αλληλουχία που μοιάζει ανίκητα αναπόφευκτη, μια επικοινωνία χωρών και καταστάσεων που αλληλοεπιδρούν πίσω από την πλάτη μας αλλά και εμπρός από τα μάτια μας με τέτοια ταχύτητα και μαεστρία που είναι δύσκολο να διαβάσουμε  ποιόν όλα αυτά συμφέρουν , ποιόν βλάπτουν, τώρα, αύριο, του χρόνου.

 

Αυτός ο Οκτώβρης είναι μπερδεμένος, κουράζει με τις επαναλήψεις του της βίας στους ίδιους χώρους, με τα αναπάντητα ερωτηματικά του, με τις ατελείωτα ίδιες δηλώσεις των υποστηρικτών και των υπερασπιστών του προέδρου που του συνέβη ό,τι και στον Άρνολντ Σβαρτσενέγκερ: η νίκη του ήταν εύκολη, η διακυβέρνηση δύσκολη.

 

Προσπαθώντας λοιπόν να διαβάσουμε αυτόν τον Οκτώβρη, ας σταθούμε για λίγο σ’αυτή την εξέλιξη στην Καλιφόρνια : την έλευση στην εξουσία μέσα σε εξήντα πέντε μέρες ενός ανθρώπου σχεδόν άσχετου με την πολιτική που κατατρόπωσε τον βετεράνο των τριάντα πέντε χρόνων στον ίδιο χώρο. Υπερ και κατά συμφωνούν ότι εκτός από το οφθαλμοφανές άμεσο χρηματικό κόστος που θα βαρύνει  τώρα τους Δημοκρατικούς στην προσπάθειά τους να κερδίσουν την πολιτεία στις προεδρικές του 2004, οι συνέπειες της εκλογής του ηθοποιού θα κανουν καιρό να φανούν. Η Καλιφόρνια όμως δείχνει να είναι το εθνικό βαρόμετρο, όπως αποκαλεί την πολιτεία σε μιά ανάλυσή του ο Matthew Benjamin στην επιθεώρηση USWorld News (13-10-2003).Όγδοη οικονομία μεταξύ των άλλων πολιτειών, σε μέγεθος μεταξύ Γαλλίας και Βρεττανίας, με την γεωργία , την τεχνολογία και την βιομηχανία του θεάματος να οδηγούν το έθνος, μπορεί να κάνει την εθνική οικονομία να… κρυολογήσει αν τύχει και φταρνιστεί , όπως είναι η έκφραση.

 

Οι εξελιξεις στην Καλιφόρνια έχουν άπειρες διαφορετικές εκτιμήσεις καθώς και μαθήματα και για τα δύο κόμματα.Το περιοδικό ΝΑΤΙΟΝ της 27 Οκτωβρίου αναφέρει: «Δεν είναι παράξενο που ο Λευκός Οίκος αγωνίζεται ακόμα να καταλάβει την επανάσταση στην δυτική ακτή. Πρίν, η Καλιφόρνια ήταν μια χρεοκοπημένη πολιτεία που την κυβερνούσε ένας Δημοκρατικός. Τώρα θα είναι μια χρειοκοπημένη πολιτεία που θα την κυβερνά ένας Ρεπουμπλικανός. Γιατί ο Σβαρτσενέγκερ θα μάθει τώρα ότι είναι μαθηματικά αδύνατο να εξισορροπήσει τον προϋπολογισμό και συγχρόνως να κρατήσει τις υποσχέσεις του για περιορισμό των φόρων και διατήρηση της χρηματοδότησης για την εκπαίδευση… Αλλά  εκείνο που πρέπει να φοβάται ο Μπούς είναι το 80% των ψηφοφόρων που δήλωσαν ότι η οικονομία είναι σε κακά χάλια. Η οικονομική αναταραχή δεν περιορίζεται στην Καλιφόρνια. Μην αμφιβάλλετε»,  γράφει το ΝΑΤΙΟΝ « ότι ο θυμός εναντίον των πολιτικών  που έχουν διαβρωθεί από τα ειδικά συμφέροντα θα περάσει σε εθνική κλίμακα Και αν οι ψηφοφόροι κάνουν συνήθεια να πετάνε έξω τους απατεώνες, τότε….»

Μπορεί η κινηματογραφική προσωπικότητα του Σβαρτσενέγκερ να τον βοήθησε, οι θέσεις του όμως υπέρ των εκτρώσεων/γκαίη/εκπαίδευσης ειδοποιεί τους συντηρητικούς Ρεπουμπλικανούς να πλησιάσουν περισσότερο στις κοινωνικές ευαισθησίες. Και οι Δημοκρατικοί θα πρέπει να αναρωτηθούν γιατί ο Σβαρτσενέγκερ που έλαβε  $10 εκατομμύρια από μεγάλες εταιρίες κατάφερε να ενδυθεί τον μανδύα του αγωνιστή εναντίον των ειδικών συμφερόντων. Να αναρωτηθούν για την ταύτισή τους με το αμαφισβητούμενο πρόσωπο του Davis  και την ανεπαρκή κινητοποίησή τους .

 Και το CNN στις 13-10-03 συνοψίζει κάποια από τα διδάγματα ώς εξής:

1. Ο θυμός μπορεί να βοηθήσει 2.Μην παίρνετε τίποτα ως δεδομένο 3. Οι μετακινούμενοι ψηφοφόροι είναι πραγματικότητα 4. Οι Ρεπουμπλικανοί μπορούν να ονειρευτούν ότι θα πάρουν την Καλιφόρνια το 2004 και τέλος, 5. Μην χαμογελάτε ειρωνικά! Οι εκλογές που όλοι κορόϊδευαν ίσως είναι η αρχή για κάτι μεγάλο, η απειλή στο status quo από ψηφοφόρους που, εμπρός στα προβλήματα εσωτερικού και εξωτερικού προτιμούν όποιον υποσχεθεί αλλαγή.

 

 Ή, όπως πιθανολογεί ο David Broder συντάκτης της Washington Post (MSNBC 12-10-03), ίσως , μετά από αυτά εμφανιστεί τρίτο κόμμα ή κάποιος απρόβλεπτος υποψήφιος για το 2004.  (Δυό μέρες μετά, δήλωσε υποψηφιότητα ο Δημοκρατικός βουλευτής από το Οχάϊο Dennis Kucinich, γνωστός για την αντίθεσή του στον πόλεμο και την NAFTA, για τον οποίο το ΝΑΤΙΟΝ 27-10-03 γράφει: «Ο Τύπος δεν τον παιρνει στα σοβαρά ακριβώς επειδή είναι σοβαρός»)

 

Αλλά στους προεδρικούς υποψηφίους θα ξαναγυρίσουμε σύντομα - ας πάμε σήμερα στην χαίνουσα πληγή που έχει ανοίξει στο Ιράκ, στον Μινώταυρο που καταβροχθίζει ζωές και χρήματα.

«Τα $65000 δολλάρια που θα κοστίσει κάθε κρεββάτι φυλακής θα κάνει τους Ιρακινούς , όχι να θαυμάσουν το είδος της βοήθειας αλλά να σκοτωθούνε μεταξύ τους για το ποιός θα πρωτομπεί στο κελλί,» σχολιάζει ο Paul Gigot Wall συντάκτης της Street Journal σε εκπομπή του MSNBC στις 12-10-2003, αναφερόμενος σε έναν παραλογισμό που έχει αρχίσει να αναπτύσσεται παρά τις καλές προθέσεις και τις δοκιμασμένες συνταγές ανόρθωσης ενός έθνους. Όλες οι περιπτώσεις βέβαια δεν είναι οι ίδιες και η πιθανότητα της σχετικής ή ολοκληρωτικής αποτυχίας θα μπορούσε να είναι παρούσα σε όποιου είδους χειρισμό αυτών των καταστάσεων.(Κι αυτό γιατί δεν αρκεί να πείθονται μόνο οι ηγέτες για τις αρετές μιάς πολιτικής των ΗΠΑ: θα πρέπει να πειστούν και οι λαοί που εκπροσωπούνται.)

Αλλά εκείνο που δημιουργεί επί πλέον ανησυχία είναι το σκεπτικό που αναπτύσσεται στην επιθεώρηση Washington Report on Middle East Affairs (Οκτώβρης 2003): η φράση «Ο αγωγός Ιρακινού πετρελαίου προς την Χάϊφα είναι το δώρο που οι ΗΠΑ θα δώσουν στο Ισραήλ» συμπεριλαμβανόταν σε τηλεγράφημα που εστάλη από «υψηλά ιστάμενο αξιωματούχο του Πενταγώνου» σε «υψηλόβαθμο στέλεχος του Υπ.Εξωτερικών» του Ισραήλ για να συζητήσει τις διαδικασίες της μεταφοράς πετρελαίου από από τις πετρελαιοπαραγωγές περιοχές του Kirkuk  και την ανακατασκευή του αγωγού Kirkuk-Mosul-ισραηλινού λιμανιού της Haifa άρθρου στην μεγάλη Ισραηλινή εφημερίδα Haaretz (1-4-03). Προηγούμενα (23-4-03) το Christian science Monitor έγραφε: «Η ιδέα είναι οικονομικά ελκυστική για το Ισραήλ και μερικούς από τους φίλους του…Το φτωχό σε πετρέλαιο Ισραήλ  ( από αναφορά του Middle East Economic Survey) χρειάζεται το καλής ποιότητας αργό πετρέλαιο του Kirkuk για τα διϋλιστήρια της Χάϊφας. Τ α διϋλιστήρια του Ισραήλ τώρα χρησιμοποιούν αργό πετρέλαιο από την Ρωσσία, την Δυτική  Αφρική και την Αίγυπτο. Πολιτικά (όμως) η ιδέα είναι μια πιθανή βόμβα  καθώς Ισραήλ και Ιράκ ήταν αμετανόηοι εχθροί απότο 1948 και θα πυροδοτούσε νέες εκρήξεις στην αλυσσίδα αντιδράσεων για την αμερικανική εισβολή και κατοχή στο Ιρακ που αρχίζει να γίνεται αισθητή σε όλη τη Μέση Ανατολή» (Απρίλιος 2003)

 

Το σχέδιο που όπως εκτιμά το ισραηλινό Υπουργείο Υποδομών θα κοστίσει $400 χιλιάδες ανά χιλιόμετρο θα απαιτήσει την άδεια της Ιορδανίας αλλά το Αμμάν θα μπορούσε να εισπράττει ένα δασμό για να επιτρέψει την διέλευση του πετρελαίου από το έδαφός του. Οι γείτονες της Ιορδανίας θα έχουν και αυτοί λόγο – οι Ιρακινοί τάχα θα ρωτηθούν για το δικό τους πετρέλαιο;»

Και εμείς θα λέγαμε ποιοί Ιρακινοί θα ρωτηθούν;

«Σύμφωνα με διαδόσεις» συνεχίζει το άρθρο του περιοδικού « η Τουρκία έχει προειδοποιήσει το Ισραήλ ότι θα θεωρήσει αυτό το σχέδιο σαν πλήγμα στις τουρκο-ισραηλινές σχέσεις. Προς το παρόν, το πετρέλαιο του Ιράκ μεταφέρεται μέσω Τουρκίας σε λιμάνι κοντά στη Συρία. Και η Άγκυρα υπολογίζει στους δασμούς διέλευσης.»

 

Αν το Ιράκ μας αφορά γιατί αποφασίστηκε ότι θα έχουμε μαζί του πόλεμο,  τι σχέση όμως μπορεί να έχουμε με το Αζερμπαϊτζάν;  

«Η χώρα αυτή του Καυκάσου, όπου ο δικτάτοράς της προσπαθεί να μετατρέψει μια ασταθή δημοκρατεία σε δυναστεία εγκαθιστώντας τον (ανεπρόκοπο) γιό του σαν πρόεδρο μέσα από αμαφισβητούμενες εκλογές,  είναι και η βάση του σχεδίου των ΗΠΑ για να διαφοροποιήσουν τις πηγές τους παροχής ενέργειας μακριά από την Μέση Ανατολή και τις εναλλαγές της,» γράφει ο Kim Iskyan, που έχει ζήσει οκτώ χρόνια στην πρώην Σοβιετική Ένωση σαν τραπεζίτης επενδύσεων, σύμβουλος αλλά και δημοσιογράφος, στον δικτυακό τόπο SLATE (13-10-03). ‘Η περιοχή της Κασπίας που περιλαμβάνει Τουρκμενιστάν, Αζερμπαϊτζάν, Καζακστάν, Ουζμπεκιστάν (τη μεγαλύτερη παραγωγός χώρα φυσικού αερίου της περιοχής) και μέρος της Ρωσσίας και του Ιράν έχει το 3% των αποδεδειγμένων παγκοσμίως αποθεμάτων πετρελαίου και 3% των αποθεμάτων φυσικού αερίου, κατά το αμερικανικό Υπουργείο Ενέργειας. Μπορεί να ακούγεται λίγο αλλά περιθωριακές προμήθειες πετρελαίου μπορούν να έχουν δυσανάλογα μεγάλη επίδραση στην μείωση των τιμών που καθορίζει ο ΟΠΕΚ – όπως επίσης, αγωγοί μέσω του Αζερμπαϊτζάν αποκτούν ρόλο στην μεταφορά του από την περιοχή της Κασπίας προς την Δύση, δίνοντας βάρος στην θέση της χώρας σ’αυτό το γρίφο της διαφοροποίησης της ενέργειας.

 

Η χώρα βρίσκεται ανάμεσα στην Μέση Ανατολή, ανατολική Ευρώπη και πρώην Σοβιετική Ένωση, δηλαδή σε σταυροδρόμι για… φασαρίες. Γύρω-γύρω Τσετσενία, Γεωργία (ένα βήμα μακρυά από την αναρχία), Αρμενία ( με την οποία το Αζερμπαϊτζάν ήταν σε πόλεμο για την περιοχή του Ναγκόρνο–Καραμπάχ από το 1988-94 και ακόμα το θέμα δεν έχει πλήρως διευθετηθεί), Ιράν και τέλος, η Βαγδάτη, μόλις κάποιες εκατοντάδες μίλια προς τον νότο.

 

Το Αζερμπαϊτζάν ήταν μια όαση σχετικής σταθερότητας για αρκετά χρόνια κάτω από κομμουνιστική κυβέρνηση (1969-82) και αργότερα κάτω από την ισχυρή παρουσία του Heydar Aliyev που ξεκίνησε από τους κόλπους της KGB. Παρά τις απαισιόδοξες προβλέψεις, ο Aliyev διατήρησε την οικονομική σταθερότητα της χώρας μανουβράροντας τις ρωσσικές και διεθνείς πετρελαιϊκές εταιρίες, τις εσωτερικές πολιτικές φατρίες και τις ανησυχούσες ξένες κυβερνήσεις προς όφελος της χώρας του. Φυσικά καταπονημένος , λόγω μεγάλης ηλικίας, ο Aliyev προτείνει τον γιό  του Ilham  που έχει φήμη playboy και είνα ανακαταμένος σε οικονομικά σκάνδαλα για διάδοχο, στις εκλογές της επόμενης εβδομάδας από την ώρα που γράφονται αυτές οι γραμμές. Η Βουλή έχει από τον Αύγουστο εγκρίνει τον διορισμό του 41-χρονου Ilham ως πρωθυπουργού, εγκαινιάζοντας την πρώτη δυναστεία στην πρώην Σοβιετική Ένωση.

 

Το πρόβλημα είναι: θα τον δεχτούν ο στρατός, οι αντίθετες ομάδες και τα επιχειρηματικά ενδιαφέροντα; Ή, οι αντίθετοι αλλά και ο ίδιος θα προσπαθήσουν να εξισορροπήσουν τις αντιδράσεις δημιουργώντας εστίες πολέμου με το εξωτερικό; Η ειρήνη με την Αρμενία για το Ναγκόρνο-Καραμπάχ δεν έχει ακόμα επισημοποιηθεί και το θέμα θα μπορούσε να παρασύρει την Τουρκία – μέλος του ΝΑΤΟ- και την Ρωσσία ως συμμάχους των αντιθέτων. Η έλλειψη σταθερότητας στο Αζερμπαϊτζάν θα έθετε σε κίνδυνο τις σημαντικές επενδύσεις στην πετρελαϊκή βιομηχανία της  χώρας , την συνεχιζόμενη κατασκευή γιγαντιαίων πετρελαιαγωγών στην καρδιά της χώρας και τα όνειρα της κυβέρνησης Μπούς να διαφοροποιήσει τις πηγές προμήθειας πετρελαίου της.

 

Το πέταγμα μιάς πεταλούδας στην Κίνα , είπε κάποιος κάποτε, μπορεί να φέρει καταιγίδα στο Μεξικό. Μήπως είχε δίκιο;

 

Από την Έλενα ,

 

Γειά σας

Δεκέμβριος 2003

 

ΣΕ ΚΟΥΒΕΝΤΑ ΝΑ ΒΡΙΣΚΟΜΑΣΤΕ

 

 ΣΥΛΛΗΨΗ ΣΑΝΤΑΜ:

Η ΠΡΟΩΡΗ ΨΗΦΟΣ

 

Με την Έλενα Σπηλιώτη

 

Όλα μπορούν να συμβούν: μάθημα ταπεινότητας απέναντι στη ζωή η ταπείνωση του Σαντάμ Χουσεϊν: όπως και άλλες φορές στην Ιστορία,  ο πρώτος γίνεται έσχατος, ο κυρίαρχος τεράστιας χώρας συλλαμβάνεται σε υπόγειο λίγων τετραγωνικών. Και τώρα;

 

« Η σύλληψη του Σαντάμ δεν πρόκειται να αλλάξει την πορεία των επαναστατών. Οι κυβερνήσεις και οι ηγέτες έρχονται και παρέρχονται αλλά η αντίσταση είναι  ανεξάρτητη από τον Χουσεϊν,» είπαν στον ανταποκριτή του CNN Νικ Ρόμπερτσον (CNN, 13-12-2003 ) κάτοικοι του  Τικκρίτ, την πατρίδα του Χουσεϊν, όπου βρίσκονται ακόμα υποστηρικτές του.

 

«Δεν πρέπει να ξεχνάμε ότι σε μια κοινωνία τόσο προσωποποιημένη όπως η ιρακινή, οι εικόνες του Σαντάμ σε άθλια κατάσταση να εξετάζεται στο στόμα από τον Αμερικανό στρατιώτη είναι τρομερά, τρομερά  ταπεινωτικές που μπορεί να προκαλέσουν μεγαλύτερη η τουλάχιστον συνεχιζόμενη αντίσταση απο μερίδες του πληθυσμού,» ειδοποιεί ο γερουσιαστής Joseph Biden, (D), (CNN, 14-12-2003)  

 

Λϊγη ώρα μετά απο αυτή την εκτίμηση, ισχυρή  έκρηξη σκοτώνει είκοσι στην Βαγδάτη.

 

Ο Jalal Talabani, μέλος του κυβερνητικού συμβουλίου του Ιρακ και αρχηγός του Πατριωτικού Κόμματος του Κουρδιστάν, πιστεύει ότι με την σύλληψη , ο οικονομικές πηγές των τρομοκρατών καταστράφηκαν και αυτό θα σημαίνει τέλος και των δραστηριοτήτων τους. Ο Toby Dodge όμως, αναλυτής στο Διεθνές Ινστιτούτο Στρατηγικών Σπουδών θυμίζει ότι υπάρχουν 15 ή 30 ομάδες που δεν έχουν άμεση επαφή, οικονομική ή στρατηγική με τον Χουσεϊν. Και ο Mustafa Alani,  αναλυτής στο Royal United  Services Institute στο Λονδίνο προσθέτει: «Οι ομάδες των αράβων ή Ιρακινών μουζαχεντίν δεν θα επηρεαστούν και μάλιστα θα δυναμώσουν γιατι εκείνοι που δεν ήθελαν να χαρακτηριστούν σαν υποστηρικτές του Χουσεϊν μπορεί τώρα να ενωθούν σε μια αντίσταση με περισσότερο εθνική διάσταση.» ( MSNBC 14-12-2003).  

 

Και στην εφημερίδα NewYork Times, την ίδια μέρα αναφέρεται μέσω Reuters ότι, όχι μόνο οι Ιρακινοί αλλά και ο υπόλοιπος αραβικός κόσμος αντιμετώπισε την σύλληψη διαιρημένος.

 

Στο Κουβέϊτ,  εορτασμοί στους δρόμους .  Αλλού όμως μερικοί φοβούνται ότι το γεγονός θα τονώσει τον Τζώρτζ Μπούς που τον θεωρούν υπεύθυνο για επίθεση εναντίον όλων των Αράβων. Άλλοι πιστεύουν ότι ο αγώνας εναντίον της αμερικανικής κατοχής θα συνεχιστεί. «Τα νέα είναι άσχημα. Για μας, ο Σαντάμ ήταν σύμβολο αντίστασης στα σχέδια των ΗΠΑ στην περιοχή. Και θα υποστηρίξουμε κάθε έναν που αντιστέκεται στην αμερικανική κυριαρχία,» δήλωσε στο πρακτορείο ο Azzam Hneidi, ισλαμιστής, μέλος της Βουλής της Ιορδανίας.

 

«Η αντίσταση δεν ήταν συνδεδεμένη με τον Σαντάμ και θα ενισχυθεί όπως έγινε και μετά το θάνατο των γιών του,» πρόσθεσε ο πολιτικός αναλυτής από την Υεμένη Saeed Shabet την ίδια μέρα.

 

Στην Γάζα και την Δυτική Όχθη, Παλαιστίνιοι που πολεμούν εναντίον της ισραηλινής κατοχής φοβούνται ότι η σύλληψη θα συμβολίσει νίκη των ΗΠΑ που θεωρούν σταθερούς υποστηρικτές του Ισραήλ.

 

Όλοι βέβαια συμφωνούν ότι η σύλληψη αποτελεί μια τεράστια επιτυχία για την κυβέρνηση Μπούς, ειδικά μετά από το κριτικάρισμα του τρόπου συλλογής πληροφοριών από τις στρατιωτικές υπηρεσίες. Η σύλληψη αυτή όμως ήρθε πολύ νωρίτερα από ότι έπρεπε γιατί μέχρι τις εκλογές μένουν ακόμα δέκα-έντεκα μήνες. Σίγουρα το θέμα θα αναζωογονηθεί κατάλληλα τις παραμονές και η δίκη – όπου και αν γίνει θα κρατήσει καιρό- αλλά αν δεν ακολουθήσει κάποια άλλη σημαντική επιτυχία, η επίδρασή της στις επιλογές των ψηφοφόρων ενδέχεται να αποδυναμωθεί. 

 

Οι επόμενες εκλογές είναι περισσότερο από άλλοτε σχετικές με την εξωτερική πολιτική αλλά μόνο σε συνδυασμό με την εσωτερική βελτίωση της αγοράς εργασίας «η οποία δεν προβλέπεται να λάβει θεαματικές θετικές στροφές μέχρι τον Νοέμβρη,» όπως γράφει και ο Don Rose, πολιτικός σύμβουλος, Δημοκρατικός  που έχει εργαστεί και για τους Ρεπουμπλικανούς (Chicago Tribune 23-11-2003)

 

Η ίδια γνώμη  εκφράστηκε επανειλημμένα και από τα μέσα ενημέρωσης την ημέρα της σύλληψης καθώς ο πρώτος ενθουσιασμός  έδινε σιγά-σιγά την θέση του σε προσπάθειες ανάλυσης των εξελίξεων.

 

Έχει ο καιρός γυρίσματα, έλεγαν οι παλιοί και πράγματι: πέρσυ, τέτοια εποχή, λίγο πρίν από τις γιορτές, το μεγάλο φαβορί για τις προεδρικές εκλογές του 2004 ήταν ο John Kerry: νέος , ωραίος , πεπειραμένος, με μιά πλούσια σύζυγο (καλού-κακού) και με τα σωστά αρχικά στο όνομά του J.K., όπως John Kennedy. Και ο Howard Dean, κυβερνήτης του Βερμόντ, ήταν απλά ένας αστερίσκος και μόλις ξεκινούσε την προσπάθεια να μαζέψει χρήματα γράφοντας σε όλους μέσω του Internet – για μερικούς μοναχικους μάλιστα, ήταν ο μόνος που τους έγραψε ποτέ, όπως σχολιαζόταν από τις κωμικές εκπομπές. Ποιός θα το πίστευε ότι δώδεκα μήνες μετά ο Dean θα προηγείτο όλων;

 

Και όμως. Οι αριστεροδεξιόστροφες  μετακινήσεις  του Dean ανάλογα με το ακροατήριό του δεν φαίνονται να έχουν πείσει για τις ικανότητές του μέχρι στιγμής, αν κρίνουμε και από τις επιθέσεις των ανταγωνιστών του και μερικά δικά του λάθη και σωστά , όπως η παρεξήγηση με την σημαία της Confederation  ή η υπογραφή του, ως κυβερνήτη, νόμου υπερ της συμβίωσης  που αναμένεται να χρησιμοποιηθεί από τους Ρεπουμπλικανούς σε ένα από τα μεγάλα θέματα των εκλογών, τον γάμο μεταξύ gays : « Δεν έχει ώριμη πρόταση εξωτερικής πολιτικής. Λέει ό,τι του λένε,» τον κατηγορεί ο Clark. Και ο Joseph Lieberman ετοιμάζεται να επιτεθεί στην οικονομική πολιτική του πριν από το τέλος του χρόνου.

 

 Οι εκτιμήσεις  όμως του Ρεπουμπλικανικού τύπου ότι ο υποψήφιος τελικά θα είναι ο Dean δύσκολα κρύβουν την αγαλλίασή τους (William Safire NYTimes14-11-2003) ότι ο αντίπαλος αυτός του Τζώρτζ Μπούς θα σημάνει και εύκολη νίκη για τον τωρινό πρόεδρο. Οι ίδιες δημοσκοπήσεις που δίνουν ενδοκομματική νίκη στον Dean, δίνουν και την νίκη στον Μπούς στην τελική ευθεία (Rose).

 

«Η επόμενη μάχη θα δοθεί σε μια πολύ ευρύτερη αρένα Αυτή η αρένα συμπεριλαμβάνει τον Νότο. Και ο Νότος είναι μιά δύσκολη υπόθεση,» δηλώνει ο πρώην πρόεδρος  Jimmy Carter στην εκπομπή του Λαρρυ Κινγκ (CNN 13-12-2003).

 

Δεν φαίνεται να έχει άδικο. Ο Νότος δεν έχει λάβει την δέουσα προσοχή από τους ελπιδοφόρους, αν ακούσουμε τον Δημοκρατικό γερουσιαστή Zell Miller από την Γεωργία, όπως αναπτύσσει το σκεπτικό του στο πρόσφατο βιβλίο του: «Η συνείδηση ενός συντηρητικού Δημοκρατικού»  

 

Οταν o Miller είχε εκλεγεί δήμαρχος του Young Harris, GA. το 1958 και οι 22 γερουσιαστές που αντιπροσώπευαν την παλιά Συνομοσπονδία (Confederation) ήταν Δημοκρατικοί. Ο αριθμός έχει τώρα φτάσει στο εννια και οι συνταξιοδοτήσεις τεσσάρων ακόμα  Νότιων Δημοκρατικών το 2004 θέτει σε κίνδυνο την επιβίωση του κόμματος στον Νότο, γράφει ο Μαρκ Πρέστον στο Chicago Tribune (23-11-2003). Ο Miller  κριτικάρει τους Δημοκρατικούς  ότι έχουν ξεγράψει τον Νότο, ότι προωθούν προεδρικούς υποψηφίους που δεν έχουν πιθανότητες να νικήσουν τον Τζώρτζ Μπούς το 2004, ότι επιτρέπουν τους αριστερούς ριζοσπαστικούς να κλέβουν το πρόγραμμα του κόμματος και ότι γίνονται μαριονέττες  ομάδων ειδικών συμφερόντων.

 

Ο Zell φοβάται ότι οι αρχηγοί των Δημοκρατικών αγνοούν το σύγχρονο Νότο  και ότι το κόμμα έχει αποτύχει να δεί σοβαρά τις απόψεις των ψηφοφόρων εκεί , ειδικά σε πολύ καυτά θέματα όπως οι εκτρώσεις, τα όπλα και οι φόροι.

Ποιοί τον ακούν; Ίσως όχι όλοι αλλά τον ακούει τουλάχιστον ο Δημοκρατικός γερουσιαστής Ben Nelson (D-Neb.) που θεωρείται μετακινούμενη ψήφος απο τον  Λευκό Οίκο, καθώς το 2001 ψήφισε υπέρ των φοροαπαλλαγών του προέδρου Μπούς. «Όσο πάνε αριστερά, τόσο γίνοντα άσχετοι με τον Νότο αλλα και με το Midwest ,» δηλώνει στον Πρέστον.

Ο σχολιαστής πάλι υποστηρίζει ότι , αν και η χώρα είναι σταθερά διαιρημένη σε Βορρά και Νότο, όπως απέδειξαν οι εκλογές του 2000 και η ισχνή πλειοψηφία των Ρεπουμπλικανών στην Γερουσία, το Δημοκρατικό κόμμα καλά θα κάνει να προσέξει αυτές τις επισημάνσεις.

Και ίσως να παρακολουθήσει το τι κάνει η Χίλλαρυ: όσο εκείνη δεν λαβαίνει μέρος, τα πράγματα για τον Μπούς είναι καλά.

 

Αυτές λοιπόν τις γιορτές, από τα φώτα του δέντρου την παράσταση κλέβουν τα φώτα που στρέφονται στους αγωνιστές του 2004. Γιατί όλοι ξέρουν ότι τα επόμενα Χριστούγεννα θα είναι διαφορετικά. Άλλωστε, όποιος και να εκλεγεί πρόεδρος, μία υπόσχεση είναι σε όλους κοινή: το πρόγραμμά τους , λένε, είναι τόσο καλό που, αν τους ψηφίσουμε,  θα μας κάνουν, υπόσχονται , …αγνώριστους !

 

Από την Έλενα,

Καλές Γιορτές

Enter supporting content here

"Caminante, no hay camino, se hace camino al andar."
"Διαβάτη, δέν έχει δρόμο: το δρόμο τον φτιάχνεις περπατώντας"